انواع افتادگی اندام‌ لگنی (POP) / علل، علائم و درمان

افتادگی اندام لگن (POP: Pelvic Organ Prolapse) زمانی اتفاق می‌افتد که یک عضو در ناحیه لگن، مثل مثانه، از موقعیت طبیعی خود به پایین لگن، به درون واژن یا خارج از بدن می‌لغزد و ممکن است کل عضو یا بخشی از آن را درگیر کند. این اندام‌ها عبارتند از: مجرای ادرار، مثانه، رحم، روده یا روده کوچک، کولون سیگموئید، راست روده و واژن.

 

انواع افتادگی اندام لگنی

اورولوژیست‌ها بیمارانی را که به انواع مختلف پرولاپس مبتلا هستند، درمان می‌کنند. پرولاپس اندام لگن معمولاً به عنوان افتادگی دیواره واژن: شامل بخش‌های قدامی، خلفی یا آپیکال، مشخص می‌شود.

پرولاپس‌های قدامی عبارتند از:

  • سیستوسل: زمانی اتفاق می‌افتد که مثانه به داخل واژن می‌لغزد.
  • اورتروسل: زمانی است که مجرای ادرار به داخل واژن می‌افتد.
  • سیستواورتروسل: وضعیتی است که مثانه و مجرای ادرار به داخل واژن می‌افتند.

پرولاپس‌های خلفی عبارتند از:

  • رکتوسل: که شامل افتادن مقعد (رکتوم) به داخل واژن است.
  • انتروسل: روده کوچک با این افتادگی به داخل واژن می‌ریزد.
  • سیگموئیدوسل: زمانی است که کولون ِسیگموئید که در پایین‌ترین انتهای روده بزرگ و درست بالای رکتوم قرار دارد، به داخل حفره لگن می‌افتد.

پرولاپس‌های آپیکال عبارتند از:

  • طاق واژن: افتادگی که در آن سقف واژن می‌افتد.
  • افتادگی رحم: که در این وضعیت، رحم به داخل واژن می‌افتد.

بسته به نوع افتادگی، بعضی از اندام‌ها ممکن است، از واژن بیرون بزنند.

افتادگی اندام لگن | دکتر مهری مهراد - اورولوژیست

علل افتادگی اندام لگن

شایع‌ترین علت افتادگی اندام لگن، ضعیف شدن عضلات لگنی است که اندام‌ها را در جای خود نگه می‌دارند. افتادگی اغلب بعد از زایمان طبیعی (زایمان واژینال) که عضلات لگن ضعیف و یا کشیده شده‌اند اتفاق می‌افتد. سایر عواملی که باعث افتادگی اندام لگنی می‌شوند عبارتند از:

سالخوردگی، یائسگی، اضافه وزن، سرفه‌های طولانی مدت یا بیماری مزمن ریوی، یبوست مکرر یا مزمن، سابقه خانوادگی و تومورهای لگن

 

علائم افتادگی اندام لگن

علائم زیادی در ارتباط با افتادگی اندام لگن وجود دارد که بستگی به اندام ِدرگیر و نوع افتادگی دارد. واضح‌ترین آن در واقع دیدن بیرون زدگی اندام در خارج از بدن یا داشتن احساس برآمدگی واژن است. موردهای دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • فشار در ناحیه لگن یا پایین شکم
  • سنگینی در واژن
  • مقاربت دردناک یا دیسپارونی
  • بی‌اختیاری ادرار شامل دفع فوری و تکرر ادرار
  • داشتن جریان ادرار ضعیف یا طولانی مدت
  • احساس خالی نشدن کامل مثانه بعد از ادرار کردن
  • دفع ادرار یا مدفوع فقط در صورت نشستن در حالتی خاص
  • آتل زدن، قرار دادن انگشت در واژن برای کمک به ادرار یا مدفوع
  • یبوست مزمن
  • بی‌اختیاری مدفوع

درمان افتادگی اندام لگن | دکتر مهری مهراد - اورولوژیست

درمان‌های افتادگی اندام لگن

درمان بر اساس جدی بودن مشکل تعیین می‌شود؛ به این معنا که اگر مشکل جزئی است، ممکن است تمرینات کگل توسط اورولوژیست برای تقویت عضلات لگن توصیه شود و یا برای بیمار، پساری واژن بمنظور نگه داشتن عضو افتاده، تعبیه شود. حتی در موارد جدی‌تر، ممکن است  به جراحی و مثلا قرار دادن یک مِش نیاز باشد. در بسیاری از موارد، جراحی کم تهاجمی و یا رباتیک ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد که زمان بهبودی کوتاه و نتایج مطلوب فراوانی دارد.