جراحی پروستاتکتومی برای برداشتن بخشی یا تمام غده پروستات است که در لگن مرد و زیر مثانه قرار دارد. این غده مجرای ادراری را احاطه کرده که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی می‌رساند. این روش جراحی برای درمان تعدادی از شرایطی که بر پروستات تأثیر می‌گذارد و بیشتر به عنوان یک درمان برای سرطان پروستات استفاده می‌شود.
بسته به شرایط درگیر، پروستاتکتومی می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود. گزینه‌ها شامل جراحی کم‌تهاجمی است که به شکل رباتیک و یا جراحی باز سنتی انجام می‌شود.
چرا پروستاتکتومی انجام می‌شود؟
اغلب، پروستاتکتومی برای درمان سرطان موضعی پروستات انجام می‌شود و ممکن است به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی، شیمی درمانی و هورمون درمانی استفاده شود.
جراحی پروستاتکتومی رادیکال، برای برداشتن کل غده پروستات و غدد لنفاوی اطراف آن برای درمان مردان مبتلا به سرطان پروستات موضعی است. جراح می‌تواند پروستاتکتومی رادیکال را با استفاده از تکنیک‌های مختلف انجام دهد، از جمله:
پروستاتکتومی رادیکال به کمک ربات: جراح برای برداشتن پروستات پنج تا شش برش کوچک در قسمت پایین شکم شما ایجاد می‌کند و با استفاده از ابزارهای یک دستگاه مکانیکی متصل به رایانه (ربات) این کار را از پشت یک کنسول کنترل از راه دور، انجام می‌دهد. این دستگاه رباتیک امکان پاسخ دقیق‌تری به حرکت دست‌های جراح می‌دهد.
پروستاتکتومی رادیکال باز: جراح معمولاً برای برداشتن پروستات برشی در قسمت پایین شکم شما ایجاد می‌کند.
در موارد کمتر، پروستاتکتومی ساده ممکن است برای مردان با علائم شدید ادراری و غدد پروستات بسیار بزرگ توصیه شود. بزرگ شدن غدد پروستات به عنوان هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH شناخته می‌شود.
پروستاتکتومی ساده معمولاً به عنوان یک روش کم تهاجمی با کمک ربات انجام می‌شود و دیگر به عنوان یک روش باز صورت نمی‌گیرد. برای درمان BPH، پروستاتکتومی ساده (مثل پروستاتکتومی رادیکال) همیشه شامل برداشتن کل پروستات نیست. در عوض، این روش فقط بخشی از پروستات را که مانع از جریان ادرار شده، برمی‌دارد. این جراحی علائم و عوارض ادراری ناشی از انسداد جریان ادرار را کاهش می‌دهد، از جمله:
نیاز مکرر و فوری به ادرار کردن
مشکل در شروع ادرار
دفع آهسته (طولانی‌مدت) ادرار
افزایش تکرر ادرار در شب
قطع و وصل ادرار در هنگام دفع آن
احساس ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
عفونت‌های دستگاه ادراری
ناتوانی در دفع ادرار
خطرات رادیکال پروستاتکتومی
علاوه بر خطرات مرتبط با هر عمل جراحی، خطرات ناشی از خود ِپروستاتکتومی رادیکال شامل موارد زیر است:
اگرچه پروستاتکتومی ساده در تسکین علائم ادراری به خوبی عمل می‌کند، اما نسبت به سایر روش‌های مربوط به بزرگ شدگی پروستات مثل برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری (TURP)، جراحی PVP با لیزر یا جراحی پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP)، خطر عوارض و زمان بهبودی طولانی‌تری دارد. خطرات پروستاتکتومی ساده ساده عبارتند از:
خون ریزی، عفونت مجاری ادراری، بی اختیاری ادرار، ارگاسم خشک، اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی) و باریک یا فشرده شدن مجرای ادرار یا گردن مثانه
مقدمات جراحی پروستاتکتومی
قبل از جراحی، پزشک اورولوژیست ممکن است بخواهد آزمایشی را انجام دهد که از نظر بصری برای بررسی داخل مجرای ادرار و مثانه استفاده می‌شود (سیستوسکوپی). سیستوسکوپی به پزشک امکان می‌دهد اندازه پروستات شما را بررسی و سیستم ادراری شما را معاینه کند. پزشک شما ممکن است بخواهد آزمایش‌های دیگری مثل آزمایش خون یا آزمایش‌هایی را برای اندازه‌گیری خاص پروستات و اندازه‌گیری جریان ادرار انجام دهد.
دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد آنچه که باید قبل از درمان انجام دهید، دنبال کنید. در اینجا مواردی وجود دارد که باید با پزشک خود در میان بگذارید:
１. در زمینه غذا و داروها
داروهای مصرفی شما: در مورد هر گونه دارو یا مکمل‌های بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید. این امر به ویژه در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون، از جمله وارفارین (کومادین) یا کلوپیدوگرل (پلاویکس)، و مسکن‌های بدون نسخه مثل آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و …) یا ناپروکسن سدیم (Aleve و …) مهم است. جراح شما ممکن است از شما بخواهد که مصرف داروهایی را که خطر خونریزی را افزایش می‌دهند چند روز قبل از جراحی متوقف کنید.
حساسیت یا واکنش‌های دارویی: در مورد هر گونه حساسیت یا واکنشی که به داروها داشته‌اید با تیم مراقبت خود صحبت کنید.
ناشتا بودن قبل از جراحی: پزشک احتمالاً از شما می‌خواهد که بعد از نیمه شب چیزی نخورید یا ننوشید. در صبح روز عمل، فقط داروهایی را که پزشک به شما گفته است با یک جرعه کوچک آب مصرف کنید.
آماده سازی روده قبل از جراحی: ممکن است به شما یک کیت و دستورالعمل‌هایی داده شود تا قبل از جراحی، به خودتان تنقیه و روده‌هایتان را پاک کنید.
２. پوشاک و وسایل شخصی
برای جلوگیری از به همراه داشتن این موارد در هنگام جراحی، از قبل برنامه‌ریزی کنید:
جواهرات، عینک، لنزهای تماسی و پروتزهای متحرک
３. ترتیبات بعد از جراحی
از پزشک خود بپرسید که چه مدت در بیمارستان خواهید بود. شما باید از قبل، برای ترخیص شدن هماهنگ باشید، چون نمی‌توانید بلافاصله پس از جراحی رانندگی کنید.
４. محدودیت‌های فعالیتی
ممکن است تا چند هفته بعد از جراحی نتوانید کار کنید یا فعالیت‌های سنگین داشته باشید. از پزشک خود بپرسید که ممکن است به چه مدت زمان بهبودی نیاز باشد.
آنچه می‌توانید انتظار داشته باشید!
قبل از عمل
پروستاتکتومی معمولاً با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود و همچنین ممکن است پزشک قبل از جراحی به شما آنتی بیوتیک بدهد تا از عفونت جلوگیری کند.
در طول عمل
پروستاتکتومی رادیکال به کمک ربات: جراح شما روی یک کنسول کنترل از راه دور با فاصله کمی از شما و میز عمل می‌نشیند و با استفاده از دو دستگاه کنترل دست و انگشت، دقیقاً حرکت ابزار جراحی را کنترل می‌کند. این کنسول یک نمای سه بعدی بزرگ‌نمایی شده از ناحیه جراحی را نشان می‌دهد که جراح را قادر می‌سازد تا این روش را با جزئیات بسیار بیشتری نسبت به جراحی لاپاراسکوپی سنتی تجسم کند.
سیستم رباتیک امکان برش‌های کوچکتر و دقیق‌تری را فراهم می‌کند، که برای بعضی از مردان باعث بهبود سریع‌تر نسبت به جراحی باز سنتی می‌شود. درست مانند جراحی رتروپوبیک باز، رویکرد رباتیک تکنیک‌های حفظ اعصاب را ممکن می‌سازد که ممکن است هم قدرت جنسی و هم کنترل ادرار را در فرد حفظ کند.
پروستاتکتومی رادیکال باز: جراح شما یک برش در قسمت پایین شکم شما، از زیر ناف تا درست بالای استخوان شرمگاهی ایجاد می‌کند. بعد از تشریح دقیق اعصاب و رگ‌های خونی اطراف غده پروستات، جراح پروستات را همراه با بافت مجاور خارج می‌کند و بعد محل برش را با بخیه می‌دوزد.
پروستاتکتومی ساده: در ابتدای عمل، پزشک ممکن است یک دوربین بلند و قابل انعطاف (سیستوسکوپ) را از طریق نوک آلت تناسلی شما وارد بدن‌تان کند تا داخل مجرای ادرار، مثانه و ناحیه پروستات را ببیند. بعد یک لوله (کاتتر فولی) را در نوک آلت تناسلی شما قرار می‌دهد که به مثانه شما وارد می‌شود تا ادرار را در طول عمل تخلیه کند. محل برش‌ها به تکنیکی که پزشک شما استفاده می‌کند بستگی دارد. اگر شما مشکل فتق یا مثانه داشته باشید، ممکن است پزشک از جراحی به عنوان فرصتی برای ترمیم آن هم استفاده کند.
هنگامی که پزشک قسمتی از پروستات را که باعث علائم می شود برمی‌دارد، ممکن است یک تا دو لوله تخلیه موقت، از طریق سوراخ‌هایی در پوست شما در نزدیکی محل جراحی وارد شود. یک لوله مستقیماً به مثانه شما (لوله فوق شرمگاهی) می‌رود و لوله دیگر به ناحیه‌ای که پروستات برداشته شده است (درون لگن) می‌رود.
بعد از جراحی پروستاتکتومی
بعد از جراحی باید انتظار موارد زیر را داشته باشید:
به شما داروهای مسکن IV داده شود.
پزشک شما را در روز جراحی یا روز بعد از آن، وادار به پیاده روی کند. همچنین تمریناتی را برای حرکت دادن پاهای خود در حالی که در رختخواب هستید انجام خواهید داد.
به احتمال زیاد یک روز بعد از جراحی به خانه خواهید رفت. وقتی پزشک فکر می‌کند که رفتن به خانه برای شما بی‌خطر است، سوند لگن از بدن‌تان خارج می‌شود. ممکن است لازم باشد یک یا دو هفته دیگر برای کشیدن بخیه‌ها به پزشک مراجعه کنید.
با سوند به خانه برمی گردید. اکثر مردان به مدت هفت تا ده روز بعد از جراحی نیاز به سوند ادراری دارند. بهبود کامل کنترل ادرار ممکن است تا یک سال بعد از جراحی طول بکشد.
مطمئن شوید که مراحل بعد از جراحی را که باید انجام دهید و هرگونه محدودیتی مثل رانندگی یا بلند کردن وسایل سنگین را درک کرده اید:
باید به تدریج سطح فعالیت خود را از سر بگیرید. حدود چهار تا شش هفته دیگر باید به روال عادی خود بازگردید.
باید چند بار به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که همه چیز درست است. اکثر مردان بعد از حدود شش هفته و سپس مجدداً هر سه ماه در سال اول و دو بار در سال دوم پس از جراحی به پزشک خود مراجعه می‌کنند. اگر مشکل یا نگرانی دارید، ممکن است لازم باشد زودتر یا بیشتر به پزشک خود مراجعه کنید.
احتمالاً می‌توانید بعد از بهبودی، فعالیت جنسی را از سر بگیرید. بعد از پروستاتکتومی ساده، هنوز هم می‌توانید در حین رابطه جنسی به ارگاسم برسید، اما منی شما خیلی کم است یا اصلاً انزالی نخواهید داشت. پس از پروستاتکتومی رادیکال، بهبود کامل عملکرد نعوظ ممکن است برای بعضی از مردان تا ۱۸ ماه طول بکشد.
نتایج جراحی پروستاتکتومی
پروستاتکتومی با کمک ربات می‌تواند منجر به کاهش درد و از دست دادن خون، کاهش ترومای بافتی، بستری کوتاه‌تر در بیمارستان و دوره نقاهت سریع‌تر نسبت به پروستاتکتومی سنتی شود و معمولاً حدود چهار هفته بعد از جراحی، با محدودیت‌های جزئی، می‌توانید به فعالیت عادی خود بازگردید.
پروستاتکتومی ساده باعث تسکین طولانی مدت علائم ادراری ناشی از بزرگ شدن پروستات می‌شود. اگرچه این تهاجمی‌ترین روش برای درمان بزرگی پروستات است، اما عوارض جدی ِآن نادر است. اکثر مردانی که به این روش درمان می‌شوند به طور کلی نیازی به درمان بعدی برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) ندارند.
