اکثر مردم با ۲ کلیه متولد میشوند. اما گاهی اوقات کلیهها به هم جوش میخورند. به این حالت کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه گفته میشود. (انگلیسی: Renal Fusion / Horseshoe kidney) اگر شما یا فرزندتان به این بیماری مبتلا هستید، اطلاعاتی که در اینجا وجود دارد به شما کمک می کند با اورولوژیست خود صحبت کنید.
کلیه نعل اسبی حدودا از هر ۵۰۰ کودک در ۱ کودک ایجاد میشود؛ این اختلال در طول رشد جنین رخ میدهد که کلیهها در حال رشد طبیعی خود هستند. در کلیه نعل اسبی، وقتی کلیههای جنین در ناحیه لگن پدیدار میشوند، از قسمت انتهای پایین یا پایه به هم اتصال پیدا میکنند (“فیوز”). با این همجوشی، آنها به شکل U (مثل نعل اسب) در میآیند. تصور میشود که این اتفاق در مردان بیشتر از زنان رخ میدهد.
در شرایط عادی چه اتفاقی میافتد؟
دستگاه ادراری سیستم زهکشی بدن و شامل دو کلیه، دو حالب، یک مثانه و یک مجرای ادرار است.
کلیههای سالم شبانه روز برای پاکسازی خون ما کار میکنند. این ۲ اندام لوبیایی شکل در نزدیکی وسط پشت و درست زیر دندهها قرار دارند. هر کلیه در یک طرف ستون فقرات قرار دارد.
کلیههای ما فیلتر اصلی بدن ما هستند و روزانه حدود ۱۵۰ لیتر خون را تمیز میکنند. آنها روزانه با بیرون کشیدن آب و مواد زائد اضافی از خون، حدود ۲-۱ لیتر ادرار تشکیل میدهند. ادرار به طور معمول از کلیهها به سمت مثانه حرکت میکند و از طریق مجرای ادرار خارج میشود.
کلیهها به عنوان فیلتر بدن، چیزهای زیادی را برای حفظ سلامت ما کنترل میکنند:
تعادل مایعات، سطوح الکترولیتها مثل: سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و اسید، دفع مواد زائد به صورت ادرار، تنظیم فشار خون و تعداد گلبولهای قرمز
وقتی که کلیهها آسیب میبینند یا زمانی که توموری در آنها ایجاد میشود، ممکن است عملکرد خوبی نداشته باشند. در بیشتر موارد، بعضی آسیبها مشکلات زیادی ایجاد نمیکنند. اما آسیب عمده ممکن است به درمان بیشتری مثل دیالیز نیاز داشته باشد.
همانطور که کودک در رحم مادر رشد میکند، کلیهها اول در پایین شکم کودک تشکیل میشوند. در مراحل بعدی، به آرامی به سمت موقعیت نهایی خود در هر دو طرف ستون فقرات حرکت و رشد میکنند.
علائم کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه
از هر ۱۰ کودک و بزرگسال ِمبتلا به این ناهنجاری، ۷ نفرشان دارای علائم زیر هستند:
درد در ناحیه شکم، حالت تهوع، سنگ کلیه و عفونتهای دستگاه ادراری
علائم کلیههای نعل اسبی بسیار بیشتر از سایر انواع کلیههای غیر طبیعی است.
سرطان کلیه در کودکان نادر است، اما احتمال بروز تومورهای سرطانی در کلیههای نعل اسبی بیشتر از کلیههای طبیعی است. بعضی از علائم تومور کلیه عبارتند از:
وجود خون در ادرار (هماچوری)، وجود توده در شکم و درد پهلو
تشخیص علائم کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه
اغلب، ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی، کلیههای نعل اسبی را در حین درمان سایر بیماریها تشخیص میدهند. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی هم ممکن است موقع جستجوی علت علائمی که قبلا ذکر شد، این اختلال را تشخیص بدهد. آزمایشهای تصویربرداری زیر میتواند در تشخیص این اختلال به ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما کمک کند:
سونوگرافی، پیلوگرام داخل وریدی (IVP)، سیستورتروگرام ادراری (VCUG)، اسکن رادیونوکلئید و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما همچنین ممکن است برای بررسی میزان عملکرد کلیه (کلیهها)، آزمایشهای خونی تجویز کند.
درمان علائم کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه
در صورت عدم وجود علائم ممکن است نیازی به درمان نباشد. هیچ درمانی برای کلیه نعل اسبی وجود ندارد، اما در صورت ایجاد مشکل، علائم آن قابل درمان هستند («درمان حمایتی»).
انسداد جریان ادرار (“انسداد”) و برگشت جریان ادرار به سمت عقب از مثانه (“ریفلاکس مثانه”) در بیماران مبتلا به کلیه نعل اسبی بسیار شایع است که البته هر دو را می توان با جراحی برطرف کرد.
نسبت به کلیه معمولی، کلیه نعل اسبی اغلب پایینتر و بسیار نزدیک به جلوی بدن قرار دارد. همچنین در هنگام ضربه به شکم بیشتر از یک کلیه معمولی آسیب میبیند. پوشیدن دستبند هشدار پزشکی به ارائه دهندگان مراقبت های اورژانسی اجازه میدهد تا از احتمال آسیب کلیه آگاه باشند. کودکان مبتلا به کلیه نعل اسبی باید از ورزشهای تماسی اجتناب کنند.
بعد از درمان کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه
کلیههای نعل اسبی میتوانند مثل هر کلیه معمولی دچار انسداد شوند. جراحی برای برداشتن انسداد یا سنگ کلیهء حالب معمولا موفقیتآمیز است.
اگر تنها مشکل کلیه نعل اسبی درد باشد، جراحی اغلب نمیتواند باعث کاهش درد بشود.