انزال به معنای خروج مایع منی از بدن است و انزال زودرس یا زود انزالی (انگلیسی: Premature Ejaculation / مخفف: PE) وضعیتی است که در طول رابطه جنسی، زودتر از انتظار مرد یا شریک زندگی‌اش رخ بدهد. زود انزالی همچنین با نام‌های انزال سریع، اوج زودرس یا انزال زودرس هم شناخته می‌شود. زود انزالی ممکن است دلیلی برای نگرانی نباشد اما اگر رابطه جنسی را کمتر لذت بخش کند و بر روابط تأثیر بگذارد، می‌تواند ناامید کننده باشد. اگر این وضعیت اغلب برای‌تان اتفاق می‌افتد و مشکلاتی ایجاد می‌کند، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شما کمک کند.
طبق آمار، از هر ۳ مرد ۵۹-۱۸ ساله، ۱ نفر با این مشکل گریبانگیر است. در این مشکل که اغلب تصور می‌شود منشاء روانی دارد، زیست شناسی هم ممکن است دخیل باشد.
چگونگی انزال مردان
انزال توسط سیستم عصبی مرکزی کنترل می‌شود. وقتی مردان از نظر جنسی تحریک می‌شوند، سیگنال‌هایی به نخاع و مغزشان ارسال می‌شود؛ زمانی که به سطح معینی از هیجان می‌رسند، سیگنال‌هایی از مغز آنها به اندام‌های تناسلی‌شان ارسال و باعث می‌شود که منی از طریق آلت تناسلی خارج شود (انزال).
انزال دارای ۲ مرحله است: گسیل و خروج
● فاز ۱: گسیل
گسیل زمانی است که اسپرم از بیضه به سمت پروستات حرکت می‌کند و با مایع منی مخلوط می‌شود تا منی بسازد. تمام این اتفاقات از راه لوله‌هایی انجام می‌گیرد (وازا دفرنتیا) که به حرکت اسپرم از بیضه ها و از طریق پروستات به سمت قاعده آلت تناسلی کمک می‌کنند. (زمانی که شما فقط درباره ۱ مورد از این لوله ها صحبت می‌کنید، مجرای دفران نامیده می‌شود).
● فاز ۲: اخراج
زمانی که ماهیچه‌های قاعده آلت تناسلی منقبض شوند، منی از آلت تناسلی خارج می‌شود. اغلب، انزال و ارگاسم (اوج لذت جنسی) بطور همزمان اتفاق می‌افتد. بعضی از مردان بدون انزال به اوج لذت می‌رسند و در بیشتر موارد، نعوظ بعد از رسیدن به این مرحله از بین می‌رود.
انزال زودرس و اختلال نعوظ (ED)
گاهی اوقات انزال زودرس برای مردانی که مشکلات نعوظ دارند (انگلیسی: Erectile Dysfunction / مخفف: ED) اختلالاتی ایجاد می‌کند، مثلا نمی‌توانند نعوظی را که باید برای ایجاد رابطه جنسی بقدر کافی سفت باشد، داشته باشند یا حفظ کنند. از آنجایی که نعوظ بعد از انزال از بین می‌رود، تشخیص اینکه آیا مشکل انزال زودرس است یا اختلال نعوظ، می‌تواند دشوار باشد. در هر حال، اول باید اختلال نعوظ درمان شود که معمولا بعد از این درمان انزال زودرس دیگر مشکلی محسوب نمی‌شود.
علل انزال زودرس یا زود انزالی
سروتونین
اگرچه علت دقیق انزال زودرس شناخته نشده ولی ممکن است سروتونین در آن نقشی داشته باشد. سروتونین یک ماده طبیعی در بدن است که توسط اعصاب ساخته می‌شود و مقادیر بالای آن در مغز، زمان انزال را افزایش می‌دهد. برعکس، مقادیر کم سروتونین می‌تواند زمان انزال را کوتاه کند و منجر به انزال زودرس شود.
مسائل روانشناختی
مسائل روانشناختی یا سلامت روان که می‌تواند در این مشکل دخیل باشد شامل موارد زیر است:
افسردگی، فشار، احساس گناه، انتظارات غیر واقعی در مورد عملکرد جنسی، سابقه سرکوب جنسی، عدم اعتماد به نفس و مشکلاتی در زمینه روابط طرفین
مراقبت از مشکلات و مسائل عاطفی، اغلب در بهبود این بیماری موثر است.
رابطه انزال زودرس و سن مردان
این مشکل می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. گرچه افزایش سن دلیل مستقیم این مشکل نیست، ولی باعث تغییراتی در نعوظ و انزال می‌شود. مثلا برای مردان مسن‌تر، نعوظ ممکن است چندان محکم، بزرگ یا طولانی نباشد و یا مثلا این احساس که انزال در شرف وقوع است ممکن است خیلی زود به آنها دست بدهد. همه این تغییرات می‌تواند منجر به انزال زودتر مردان مسن شود.
انزال زودرس و شریک زندگی شما
با وجود این مشکل، ممکن است احساس کنید که بخشی از نزدیکی مشترک با شریک زندگی خود را از دست داده‌اید و همراه با احساس خشم، شرم یا ناراحتی، از او دور شوید. انزال زودرس نه تنها شما را، بلکه ممکن است حتی همسرتان را هم تحت تاثیر قرار دهد و باعث شود که او کمتر احساس نزدیکی و بیشتر احساس آسیب‌دیدگی کند.
مشاوره زوجین در مورد این مشکل یا درمان جنسی گام مفید و مهمی است. ورزش‌هایی مثل تکنیک فشار دادن (آلت) ممکن است برای طولانی کردن نعوظ مفید باشد و مهم‌تر از همه، زن و شوهر باید راه‌های آرامش را بیاموزند چون عامل نگرانی (مثل اضطراب در مورد مقاربت) می‌تواند وضعیت را بدتر کند.
تشخیص انزال زودرس یا زود انزالی
برای مردان عادی است که بتوانند در طول رابطه جنسی حداقل تا حدودی کنترل انزال خود را در اختیار داشته باشند. اگر مردی (یا شریک زندگی‌اش) احساس کنند شاید کنترل زمان انزال را در اختیار نداشته باشند و همین نگران‌شان کند، ممکن است واقعا زودانزالی رخ بدهد.
وقتی این مشکل مانع لذت جنسی شما می‌شود، باید به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مراجعه کنید تا احتمال زودهنگامی، دیر انزالی یا عدم وقوع انزال مشخص شود. اغلب، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی بعد از معاینه فیزیکی و صحبت با شما، این مشکل را تشخیص می‌دهد. بعضی از سوالاتی که او ممکن است بپرسد عبارتند از:
- چند وقت یکبار این اتفاق برای‌تان می‌افتد؟
- چه مدت است که این مشکل را دارید؟
- آیا زودانزالی با هر تلاش شما برای ایجاد رابطه جنسی اتفاق می‌افتد؟
- این مشکل چگونه فعالیت جنسی شما را تغییر داده است؟
- روابط شخصی شما چگونه است؟
- آیا چیزی وجود دارد که مشکل‌تان را بدتر یا بهتر کند (مثل موادمخدر و غیره)؟
تست‌های آزمایشگاهی تنها زمانی مورد نیاز است که در طول معاینه فیزیکی شما، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی متوجه چیزی شده باشد.
درمان انزال زودرس یا زود انزالی
درمان روانشناختی، رفتار درمانی و داروها، از درمان‌های اصلی زودانزالی هستند. می‌توانید با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید تا بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید؛ ضمنا ممکن است برای شما بیش از یک نوع درمان به طور همزمان مورد استفاده قرار بگیرد.
● روان درمانی برای درمان انزال زودرس یا زود انزالی
روان درمانی راهی برای کار کردن بر روی احساسات و عواطفی است که ممکن است منجر به ایجاد مشکلاتی در روابط جنسی شود. هدف این نوع درمان یادگیری منبع مشکلات و یافتن راه حل‌هایی است که هم به زودانزالی کمک می‌کند و هم می‌تواند باعث نزدیکی بیشتر در بین زوج‌ها می‌شود. روان درمانی می‌تواند به شما کمک کند در مورد عملکرد جنسی خود کمتر عصبی شوید و با دادن اعتماد به نفس و درک جنسی بالاتر به شما، موجب رضایت بیشتر همسرتان می‌شود. این نوع درمان می‌تواند به عنوان تنها درمان مورد استفاده قرار بگیرد و یا ممکن است با درمان دارویی یا رفتار درمانی توام شود.
● رفتار درمانی برای درمان انزال زودرس یا زود انزالی
رفتار درمانی شامل تمریناتی است که به ایجاد تحمل برای به تاخیر انداختن انزال کمک می‌کند، با این هدف که به شما یاد بدهد تا بدن خود را به دوری از زودانزالی آموزش دهید. بعضی از این درمان‌ها عبارتند از روش فشار و روش توقف-شروع که به خوبی جواب می‌دهند، اما ممکن است پاسخ پایداری نداشته نباشند.
۱. روش فشار دادن
با این روش، شما یا همسرتان آلت تناسلی را تا زمانی که به انزال نزدیک شوید تحریک می‌کنید. به محض رسیدن به این مرحله، شما یا همسرتان آلت تناسلی را محکم فشار می‌دهید تا نعوظ شما تا حدی از بین برود. هدف این است که شما از احساساتی که منجر به اوج می‌شود آگاه شوید. روش فشاردادن ممکن است به شما در کنترل بهتر و به تاخیر انداختن ارگاسم، به اختیار خودتان کمک کند.
۲. روش توقف-شروع
در این روش، شما یا همسرتان تا قبل از انزال آلت تناسلی را تحریک می‌کنید. وقتی می‌خواهید به اوج برسید، این کار را متوقف می‌کنید تا زمانیکه میل به اوج لذت از بین برود. با به دست آوردن کنترل مجدد، شما یا همسرتان دوباره شروع به تحریک آلت تناسلی می‌کنید. این فرآیند را ۳ بار تکرار و بار چهارم انزال می‌کنید. این روش را ۳ بار در هفته تکرار کنید تا زمانی که کنترل بیشتری به دست آورید.
درمان پزشکی انزال زودرس یا زود انزالی
هیچ دارویی برای درمان زودانزالی تایید نشده، با این حال، تعدادی دارو، کرم‌ها و اسپری‌های بی حس کننده وجود دارد که ممکن است انزال زودرس را کاهش دهد.
۱. رابطه مواد مخدر و انزال زودرس یا زود انزالی
پزشکان متوجه شدند که مردان و زنانی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند، ارگاسم دیرتری دارند. داروهایی مانند فلوکستین، پاروکستین، سرترالین، کلومیپرامین و ترامادول بر سطح سروتونین تأثیر می‌گذارند. بعضی از پزشکان از این داروهای تایید شده، برای موارد دیگری مثلا برای درمان زودانزالی استفاده غیرمجاز می‌کنند. اگر یک دارو مؤثر نباشد، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند داروی دیگری را امتحان کنید.
برای دیگران، خنثی کننده‌های آدرنرژیک نوع ۱، گزینه دیگری برای درمان دارویی هستند که می‌توانند در عملکردهای انزالی مثل انزال رتروگراد و/یا نارسایی در انتشار باعث اختلال شوند.
داروهای زودانزالی را می‌شود هر روز یا فقط قبل از رابطه جنسی مصرف کرد. ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما زمان مصرف دارو را بر اساس سطح فعالیت شما تعیین می‌کند. اگرچه بهترین زمان مصرف دارو مشخص نیست ولی اکثر پزشکان ۶-۲ ساعت قبل از رابطه جنسی را توصیه می‌کنند. چون با قطع مصرف این داروها، این مشکل می‌تواند عود کند، بیشتر مردان مبتلا، نیاز به مصرف مداوم این داروها دارند.
۲. رابطه کرم‌ها یا اسپری‌های بی حس کننده در انزال زودرس یا زود انزالی
کرم‌ها و اسپری‌های بی حس‌کننده را می‌شود حدود ۳۰-۲۰ دقیقه قبل از رابطه جنسی روی سر آلت تناسلی استعمال کرد. اگر کرم/اسپری بی‌حس‌کننده را برای مدت طولانی‌تر از زمان پیشنهادی روی آلت تناسلی خود بگذارید، نعوظ شما ممکن است از بین برود. همچنین، نباید آنها را در حین رابطه جنسی واژینال روی آلت تناسلی قرار داد چون ممکن است باعث بی‌حسی واژن شود. کرم را ۱۰-۵ دقیقه قبل از شروع رابطه جنسی از روی آلت تناسلی پاک کنید یا بشویید. استفاده از کاندوم هم می‌تواند مناسب باشد (بجای شستن).
بعد از درمان انزال زودرس یا زود انزالی
با تکنیک‌های ذکر شده در این نوشتار، زودانزالیِ حدودا ۹۵ مرد از هر ۱۰۰ مرد بهبود می‌یابد. هیچ راهی برای بهبودی کامل وجود ندارد، اما یادگیری چگونگی حفظ آرامش، ممکن است کمک موثری باشد. اگر با مراعات این موارد مشکل‌تان رفع نشد، برای یافتن راه حل با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.