تکرر ادرار یکی از اولین علائم بارداری است. نشت ادرار یا بیاختیاری، یکی از علائم رایج در دوران بارداری و بعد از آن است.حدود ۵۴.۳ درصد زنان باردار تأثیرات منفی بارداری بر کیفیت زندگیشان را گزارش دادهاند، از جمله تاثیر بر دفعات نیاز به دفع ادرار و احساس دفع. این علائم میتوانند با رشد کودک افزایش یافته و تا چند هفته بعد از تولد ادامه داشته باشند.
انواع بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری استرسی: از دست دادن ادرار به دلیل فشار فیزیکی بر روی مثانه
بی اختیاری اضطراری: از دست دادن ادرار به دلیل نیاز فوری به دفع ادرار که معمولاً ناشی از انقباضات مثانه است
بی اختیاری مختلط: ترکیبی از بی اختیاری استرسی و اضطراری
بی اختیاری گذرا: بی اختیاری موقتی ادرار به دلیل مصرف دارو یا بیماریهای موقتی مثل عفونت مجاری ادرار یا یبوست
چه عواملی باعث بیاختیاری ادرار در دوره بارداری میشود؟
مثانه شما درست بالای استخوانهای لگنتان قرار دارد و توسط کف لگن پشتیبانی میشود. مثانه در طول روز با ادرار پر و مجددا خالی میشود، در حالی که “اسفنکتر” این عضو را بسته نگه میدارد تا زمانی که بتوانید ادرار خود را دفع کنید. در دوران بارداری و زایمان، عضلات کف لگن شما تحت فشار قرار میگیرند.
دلایل شایع بیاختیاری ادرار در دوره بارداری چیست؟
فشار: ممکن است موقع سرفه، عطسه، ورزش و یا خندیدن دچار نشت ادرار شوید. این حرکات جسمی فشار بیشتری به مثانه شما وارد میکنند که باعث بی اختیاری استرسی میشود. بزرگتر شدن جنین هم، به مثانهتان فشار بیشتری وارد میکند.
هورمونها: تغییر هورمونها هم میتواند بر روی پوشش مثانه و مجرای ادرار تأثیر بگذارد.
شرایط پزشکی: بعضی از دلایل بیاختیاری عبارتند از: دیابت، اسکلروز چندگانه یا ام اس، داروهای ضد اضطراب یا سکتههای مغزی در گذشته
عفونت دستگاه ادراری (UTI): بین ۳۰ تا ۴۰ درصد زنانی که این بیماری خود را به طور کامل درمان نکردهاند، در دوران بارداری دچار علائم بیاختیاری میشوند. اصلا بیاختیاری یکی از علائم عفونت دستگاه ادراری است.
گزینههای درمانی برای بیاختیاری ادرار در دوره بارداری
اولین گام در درمان بیاختیاری ادرار، تغییر سبک زندگی و مدیریت مثانه است. در اینجا به چند نکته برای مدیریت مثانه اشاره میکنیم:
– حرکات کِگِل یا تمرینات کف لگن را انجام دهید: این تمرینات در تقویت کف لگن شما موثرند و از ورزشهای ایمن و موثر برای قبل، حین و بعد از بارداری به حساب میآیند. برای انجام حرکات کگل، باید بر روی عضلاتی تمرکز کنید که از آنها برای نگه داشتن ادرار خود استفاده میکنید. این عضلات را ده ثانیه فشرده و بعد شل کنید. سعی کنید روزانه پنج بار این تمرینات را انجام دهید. یادگیری چگونگی استراحت دادن به کف لگن، ممکن است به دوره بارداری و بعد از زایمانتان کمک کند.
– از کار مثانه خود یادداشت روزانه تهیه کنید: بیشترین نشتیهای خود را یادداشت کنید تا بتوانید سفرهای خود را بر اساس آن برنامهریزی کنید. این هم اولین قدم برای آموزش مجدد مثانه است. آموزش مجدد مثانه عبارتست از آموزش مجدد آن برای نگه داشتن ادرار بیشتر با افزایش مدت زمان بین دفعات تخلیه ادرار.
– از خوردن نوشیدنیهای گازدار یا کافئیندار خودداری کنید: خوردن نوشیدنیهای گازدار، قهوه یا چای را فراموش کنید. این نوشیدنیها ممکن است باعث افزایش احساس نیاز به دفع ادرار شوند. سعی کنید بیشتر آب یا نوشیدنیهای بدون کافئین بنوشید.
– شبها از خوردن نوشیدنیها خودداری کنید: نوشیدنیهای خود را تا قبل از عصر تمام کنید تا شب دچار نیاز مکرر به دستشویی و یا نشت ادرار نشوید.
– رژیم غذایی پر فیبر داشته باشید: غذاهایی را که سرشار از فیبر هستند بخورید تا مانع ایجاد یبوست شوند که فشار زیادی به کف لگن وارد میکند.
– وزن ایدهآل داشته باشید: وزن اضافی، به خصوص در اطراف شکم، فشار را روی مثانه افزایش میدهد. کاهش وزن بعد از زایمان هم، میتواند به رفع بیاختیاری بعد از بارداری کمک کند.
*هرگونه تغییرات بزرگ را با پزشک خود در میان بگذارید تا مطمئن شوید که بهترین کارها را برای خود و کودکتان انجام میدهید. در حالی که دارو و جراحی هم گزینههایی برای درمان بیاختیاری ادرار هستند، ممکن است بخواهید تا بعد از بارداری صبر کنید.