سرطان بیماری است که در آن سلول‌های بدن بدون هیچ کنترلی رشد می‌کنند و زمانی که سرطان در پروستات شروع می‌شود، سرطان پروستات نامیده می‌شود که یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان است.
بسیاری از مردان مبتلا به سرطان پروستات، به ویژه آنهایی که تومورهایی دارند که گسترش نیافته‌اند، به دلایل دیگر حتی بدون داشتن علائمی از سرطان، می‌میرند. به طور کلی، حدود ۹۷٪ از مردانی که سرطان پروستات دارند، تا پنج سال بعد هنوز زنده هستند.
پروستات بخشی از دستگاه تناسلی مرد است که شامل آلت تناسلی، پروستات، وزیکول‌های منی و بیضه‌ها می‌شود و درست در زیر مثانه و جلوی راست روده قرار دارد. اندازه آن به اندازه یک گردو است و ضمن احاطه مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه تخلیه می کند) مایعی تولید می‌کند که بخشی از مایع منی را تشکیل می‌دهد.
با بالا رفتن سن، پروستات بزرگتر می‌شود و همین می‌تواند باعث باریک شدن مجرای ادرار و کاهش جریان ادرار شود. به این حالت هایپرپلازی خوش خیم پروستات می‌گویند و با سرطان پروستات یکی نیست. مردان همچنین ممکن است تغییرات دیگری در پروستات داشته باشند که سرطانی نیستند.
همه مردان در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند. شایع‌ترین عامل خطر سن است و هر چه مرد مسن‌تر باشد، احتمال ابتلای او به سرطان پروستات بیشتر می‌شود.
بعضی از مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند، خصوصا اگر سابقه خانوادگی سرطان پروستات داشته باشند.
برای بعضی از مردان، عوامل ژنتیکی ممکن است آنها را در معرض خطر بالاتری از این سرطان قرار دهد. در صورتی خطر ابتلا به نوعی از سرطان پروستات ناشی از تغییرات ژنتیکی ارثی در شما افزایش می‌یابد، که:
افراد مختلف علائم متفاوتی برای سرطان پروستات دارند و بعضی از مردان اصلاً علائمی ندارند.
اگر هر یک از علائم زیر را دارید، حتماً فوراً به پزشک خود مراجعه کنید:
به خاطر داشته باشید که این علائم ممکن است ناشی از شرایطی غیر از سرطان پروستات باشند.
غربالگری سرطان به معنای جستجوی سرطان قبل از ایجاد علائم آنست، در حالیکه هیچ آزمایش استانداردی برای غربالگری سرطان پروستات وجود ندارد. دو آزمایشی که معمولاً برای غربالگری سرطان پروستات استفاده می شود، آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) و آزمایش دیجیتال رکتوم (DRE) است.
هدف از غربالگری سرطان پروستات، تشخیص سرطان‌هایی است که در صورت عدم درمان ممکن است در معرض خطر بالایی برای انتشار باشند و قبل از انتشار زودهنگام باید پیدا شوند.
اگر به غربالگری فکر می‌کنید، از فواید و مضرات احتمالی غربالگری، تشخیص و درمان آن مطلع شوید و با پزشک خود در مورد عوامل خطرات آن صحبت کنید.
هیچ آزمایش استانداردی برای غربالگری سرطان پروستات وجود ندارد. دو آزمایشی که معمولاً برای غربالگری سرطان پروستات استفاده می شود در زیر توضیح داده شده است:
یک آزمایش خون به نام آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات سطح PSA را در خون اندازه گیری می‌کند که توسط پروستات ساخته می‌شود. سطح PSA در خون ِمردان مبتلا به سرطان پروستات می‌تواند بالاتر باشد؛ البته سطح PSA ممکن است در سایر شرایطی که بر پروستات تأثیر می‌گذارد هم افزایش بیابد.
به عنوان یک قاعده، هر چه سطح PSA در خون بالاتر باشد، احتمال بروز مشکل پروستات بیشتر می‌شود. اما عوامل زیادی مثل سن و نژاد می‌توانند بر سطح PSA تأثیر بگذارند. بعضی از غدد پروستات هم بیشتر از سایرین PSA تولید می‌کنند.
سطح PSA همچنین می‌تواند تحت تأثیر موارد زیر قرار بگیرد: اقدامات پزشکی خاص، داروهای خاص، بزرگ شدن و عفونت پروستات
از آنجایی که عوامل زیادی می‌توانند بر سطح PSA تأثیر بگذارند، پزشک بهترین فرد برای تفسیر نتایج آزمایش PSA شماست. اگر آزمایش PSA غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است بیوپسی را برای تشخیص سرطان پروستات توصیه کند.
معاینه دیجیتال رکتوم (DRE) زمانی است که یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در حالیکه دستکش پوشیده، انگشت روغن کاری شده خود را وارد راست روده مرد می‌کند تا پروستات او را به دنبال هر چیز غیر طبیعی، مثل سرطان، لمس و احساس کند.
اگر به غربالگری فکر می‌کنید، شما و پزشکتان باید عوامل خطرات آن را در نظر بگیرید و اینکه چگونه برای فواید و مضرات بالقوه غربالگری، تشخیص و درمان ارزش قائل شوید.
در سال ۲۰۱۸، گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) توصیه‌های زیر را در مورد غربالگری سرطان پروستات ارائه کرد:
این توصیه برای مردانی است که:
سازمان‌های دیگر، مانند انجمن اورولوژی و همچنین انجمن سرطان آمریکا، ممکن است توصیه‌های دیگری داشته باشند.
اگر به غربالگری فکر می‌کنید، شما و پزشکتان باید این موارد را در نظر بگیرید:
هدف از غربالگری سرطان پروستات، یافتن سرطان‌هایی است که در صورت عدم درمان ممکن است در معرض خطر بالایی برای انتشار باشند و باید قبل از انتشار ِزودهنگام تشخیص داده شوند. با این حال، اکثر سرطان های پروستات به کندی رشد می کنند یا اصلا رشد نمی کنند.
گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (Task Force) توصیه‌های زیر را در مورد غربالگری سرطان پروستات ارائه کرده است:
مزایای غربالگری سرطان پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مضرات احتمالی غربالگری سرطان پروستات شامل آسیب‌های غربالگری، تشخیص و درمان است:
نتایج آزمایش مثبت کاذب: این زمانی اتفاق می‌افتد که مردی آزمایش PSA غیرطبیعی داشته باشد اما سرطان پروستات نداشته باشد. نتایج مثبت کاذب آزمایش اغلب منجر به آزمایش‌های غیرضروری مثل نمونه‌برداری از پروستات می‌شود که می‌تواند باعث نگرانی مردان در مورد سلامتی خود شوند. مردان مسن بیشتر احتمال دارد که نتایج آزمایش مثبت کاذب داشته باشند.
غربالگری سرطان پروستات را در بعضی از مردانی که هرگز علائم سرطانی در طول زندگی خود نخواهند داشت، پیدا می‌کند. درمان مردانی که علائمی نداشتند یا در اثر سرطان پروستات فوت می‌کردند، می‌توانست باعث ایجاد نارضایتی از عوارض ناشی از درمان و بی هیچ نتیجه سودمند، برای دیگران شود که به این حالت اغراق در تشخیص می‌گویند.
سرطان پروستات به وسیله بیوپسی پروستات تشخیص داده می‌شود. بیوپسی زمانی است که یک قطعه کوچک از بافت پروستات برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا ببینند آیا سلول‌های سرطانی وجود دارد یا خیر. مردان مسن بیشتر احتمال دارد بعد از بیوپسی پروستات دچار عارضه شوند.
بیوپسی پروستات می تواند باعث عوارض زیر شود: درد، مشاهده خون در منی یا در زمان انزال و عفونت
رایج‌ترین درمان‌های سرطان پروستات، جراحی برای برداشتن پروستات و پرتودرمانی است.
شایع‌ترین مضرات درمان سرطان پروستات عبارتند از:
بیوپسی روشی است که می‌تواند برای تشخیص سرطان پروستات استفاده شود؛ به این ترتیب که یک قطعه کوچک از بافت پروستات برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا ببینند آیا سلول‌های سرطانی وجود دارد یا خیر.
با بررسی بافت بیوپسی در زیر میکروسکوپ، نمره گلیسون تعیین می‌شود که از ۲ تا ۱۰ متغیر است و نشان می‌دهد که چقدر احتمال انتشار آن وجود دارد. هر چه امتیاز کمتر باشد، احتمال گسترش سرطان کمتر است.
بیوپسی ابزار اصلی برای تشخیص سرطان پروستات است، اما پزشک می‌تواند از ابزارهای دیگری برای اطمینان از انجام بیوپسی در محل مناسب استفاده کند. به عنوان مثال، پزشکان ممکن است از سونوگرافی ترانس رکتال یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا ام‌آر‌آی (MRI) برای کمک به هدایت بیوپسی استفاده کنند. در سونوگرافی ترانس رکتال، یک پروب به اندازه یک انگشت وارد راست روده و امواج صوتی پرانرژی (سونوگرافی) از پروستات منعکس می‌شود تا تصویری از آن به نام سونوگرافی ایجاد شود. ام‌آر‌آی از آهنرباها و امواج رادیویی برای تولید تصاویر روی کامپیوتر استفاده می‌کند و هیچ پرتویی در آن دخیل نیست.
اگر سرطان پروستات تشخیص داده شود، آزمایش‌های دیگری انجام می‌شود تا مشخص شود سلول‌های سرطانی در پروستات یا سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند یا خیر. این فرآیند مرحله‌بندی نامیده می‌شود. اینکه آیا سرطان فقط در پروستات است یا به خارج از پروستات گسترش یافته، مرحله سرطان پروستات شما را تعیین می‌کند. مرحله سرطان پروستات به پزشکان می‌گوید که به چه نوع درمانی نیاز دارید.
انواع مختلفی از درمان برای سرطان پروستات در دسترس است. شما و پزشکتان تصمیم خواهید گرفت که کدام درمان برای شما مناسب است. بعضی از درمان‌های رایج عبارتند از:
اگر پزشک شما فکر کند که سرطان پروستات شما بعید است که به سرعت رشد کند، ممکن است توصیه کند که سرطان را فوراً درمان نکنید. درعوض، می‌توانید صبر کنید و ببینید آیا علائم آن به یکی از دو روش پیدا می‌شوند یا نه:
۱. نظارت فعال: نظارت دقیق بر سرطان پروستات با انجام آزمایش‌های آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) و بیوپسی پروستات به طور منظم، و درمان سرطان تنها در صورت رشد یا ایجاد علائم.
۲. انتظار هشیارانه: هیچ آزمایشی انجام نمی شود؛ پزشک شما هر علائمی را زمانی که ایجاد می‌شود درمان می‌کند. این معمولا برای مردانی توصیه می‌شود که انتظار می‌رود فقط ۱۰تا سال دیگر (یا کمتر) زندگی خواهند کرد.
پروستاتکتومی ِرادیکال، عملی است که در آن پزشکان پروستات و همچنین بافت اطراف آن را برمی‌دارند.
استفاده از پرتوهای پرانرژی (مشابه اشعه ایکس) برای از بین بردن سرطان که دو نوع از آن وجود دارد:
۱. پرتودرمانی خارجی: دستگاهی خارج از بدن، تابش را به سمت سلول‌های سرطانی هدایت می‌کند.
۲. پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی): دانه‌ها یا گلوله‌های رادیواکتیو با جراحی در داخل یا نزدیکی محل سرطان قرار می‌گیرند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرند.
سایر درمان‌های مورد استفاده در درمان سرطان پروستات که هنوز تحت بررسی هستند عبارتند از:
طب مکمل و جایگزین درمان‌های نامبرده، داروها و اقدامات بهداشتی هستند که البته درمان استاندارد نیستند. از طب مکمل در کنار درمان‌های استاندارد و از طب جایگزین به جای درمان‌های استاندارد استفاده می‌شود که مدیتیشن، یوگا و مکمل‌هایی مثل ویتامین‌ها و گیاهان، چند نمونه از آنها هستند.
خیلی از انواع طب مکمل و جایگزین به صورت علمی آزمایش نشده‌اند و ممکن است بی خطر نباشند. قبل از شروع هر نوع طب مکمل یا جایگزین با پزشک خود در مورد خطرات و فواید آن صحبت کنید.
انتخاب درمانی مناسب برای شما ممکن است سخت باشد. با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی مناسب برای نوع سرطان خود و مرحله پیشرفته آن صحبت کنید تا خطرات و مزایای هر درمان و عوارض جانبی آنها را برای شما توضیح دهد. عوارض جانبی، عبارت از نوع واکنش بدن شما به داروها یا درمان‌های دیگر است.
گاهی اوقات افراد از بیش از یک پزشک متخصص نظر می‌گیرند که این را “نظر دوم” می‌نامند. گرفتن نظر دوم ممکن است به شما در انتخاب درمان مناسب کمک کند.
منبع: cdc.gov
