انواع بی‌اختیاری ادرار را بشناسیم (بخش اول)

چرا بی‌اختیاری ادرار بوجود می آید

خیلی چیزها می‌توانند در سیستم پیچیدهء کنترل ادرار، مسیر اشتباهی را بروند و ایجاد اختلال کنند. بی‌اختیاری ادرار اول بر اساس نوع مشکل و بعد بر اساس تفاوت در علائم، طبقه‌بندی می‌شود:

 

بی‌اختیاری ادرار ناشی از استرس

اگر موقع پریدن، سرفه یا خندیدن دچار نشت ادرار می‌شوید، احتمالا دچار بی‌اختیاری از نوع استرسی هستید. هرگونه اعمال جسمی که فشار شکم را افزایش می‌دهد، مثانه را هم تحت فشار قرار می‌دهد. کلمه “استرس” در واقع به فشار فیزیکی ِمرتبط با نشت اشاره دارد. اگرچه ممکن است از نظر عاطفی ناراحت کننده باشد، اما این شرایط هیچ ارتباطی با احساسات ندارد. اغلب فقط مقدار کمی ادرار نشت می کند؛ ولی در موارد شدیدتر، فشار ناشی از مثانهء پر بطور کامل بر توانایی ِنگهداشتن ادرار غلبه می‌کند. این نشت حتی وقتی عضلات مثانه منقبض نشده و احساس تمایل به ادرار ندارید، باز هم می‌تواند رخ بدهد.

 

مثانه نوروژنیک

بی‌اختیاری ادرار ناشی از استرس چه زمانی اتفاق می افتد

بی اختیاری ادرار استرسی زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر/ دریچه مجرای ادرار، عضلات کف لگن یا هر دو ساختار ضعیف شده یا آسیب دیده باشند. بی‌اختیاری استرسی به دو زیر گروه تقسیم می‌شود:

– بیش تحرکی مجاری ادرار: در این حالت مثانه و مجرای ادرار با بالا رفتن فشار شکم به سمت پایین تغییر مکان می‌دهند و هیچ تکیه گاهی برای مجرای ادرار وجود ندارد تا با فشردن خود به آن، بسته بماند.

– نقص ذاتی اسفنکتر: مشکلات موجود در اسفنکتر ادراری با بستن کامل مجرا تداخل می‌کند و یا باعث می‌شود که اسفنکتر تحت فشار باز شود.

خیلی از کارشناسان معتقد‌اند که زنانی که زایمان واژنی (به اصطلاح زایمان طبیعی) داشته‌اند به احتمال زیاد دچار بی‌اختیاری استرسی می‌شوند چون زایمان باعث کشش و احتمالاً آسیب دیدن عضلات و اعصاب کف لگن شده است. به طور کلی، هرچه جنین بزرگ‌تر، مدت زایمان طولانی‌تر و تعداد زایمان‌ها بیشتر باشد، احتمال بروز بی‌اختیاری ادرار بیشتر است.

سن‌و‌سال هم عاملی در ایجاد بی‌اختیاری استرسی است. با پیرتر شدن زن، عضلات کف لگن و مجرای ادرار او ضعیف می‌شوند و فشار کمتری برای باز شدن آن و نشت کردنش نیاز است. استروژن هم می‌تواند تا حدودی نقش داشته باشد، گرچه مقدارش مشخص نیست. بسیاری از زنان این علائم را بعد از یائسگی تجربه می‌کنند.

در مردان، بیشترین علت بی‌اختیاری استرسی، آسیب اسفنکتر ادراری است که از طریق جراحی پروستات یا شکستگی لگن ایجاد می‌شود.

بیماری‌های ریوی هم که باعث سرفه‌های مکرر می‌شوند، مثل آمفیزم و کیست فیبروز، می‌توانند در بی‌اختیاری استرس در مردان و زنان نقش داشته باشند.

دفع ادرار صحیح

مثانه بیش فعال (بی‌اختیاری ادرار غریزی)

اگر حتی زمانی که مثانه‌تان پر نیست تمایل شدید به دفع ادرار دارید، ممکن است بی اختیاری شما مربوط به مثانه بیش فعال باشد که گاهی اوقات بی‌اختیاری غریزی نامیده می‌شود. این وضعیت باعث نیاز به ادرار فوری در مردان و زنان می‌شود که اغلب قبل از رسیدن به دستشویی منجر به از دست دادن ادرار می‌شود.

فوریت وقتی ایجاد می‌شود که عضله مثانه، منقبض شده و نیاز به دفع ادرار را نشان می‌دهد، حتی اگر پر نباشد. نام دیگر این پدیده بیش فعالی مخرب است.

مثانه بیش فعال ممکن است در اثر مشکلات جسمی ایجاد شود که بدن شما را در متوقف کردن انقباضات غیر ارادی عضله مثانه ناتوان می‌کند. چنین مشکلاتی شامل آسیب به مغز، ستون فقرات یا اعصاب رابط از ستون فقرات به مثانه است؛ که می‌تواند ناشی از یک حادثه، دیابت یا بیماری عصبی باشد. مواد تحریک کننده درون مثانه هم، مثل مواردی که در طی عفونت تولید می‌شوند، ممکن است باعث انقباض عضله مثانه شوند.

غالباً علت قابل توجهی برای فعال شدن مثانه وجود ندارد، اما افراد با افزایش سن احتمال بروز این مشکل را دارند. به‌ویژه در زنان یائسه، به دلیل تغییرات ناشی از سن‌و‌سال که در پوشش مثانه و عضلاتش رخ می‌دهد، خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار بیشتر است.

وضعیتی به نام سندرم درد لگن میوفِیشال با علائمی شناسایی شده است که شامل مثانه بیش از حد فعال همراه با درد در ناحیه لگن یا احساس درد، سنگینی یا سوزش است.

علاوه بر این، عفونت‌های دستگاه ادرار، مثانه یا پروستات می‌تواند باعث فوریت موقتی شود. انسداد نسبی مجاری ادرار توسط سنگ مثانه، تومور (به ندرت) و یا در مردان بزرگ شدن پروستات (بیماری معروف به هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا BPH) می‌تواند باعث فوریت، تکرر و گاهی اوقات بی‌اختیاری غریزی شود. جراحی برای سرطان پروستات (BPH)می‌تواند باعث تحریک علائم مثانه پرکار شود، چنانچه فریز درمانی و پرتودرمانی برای سرطان پروستات هم همین اثر را ایجاد می‌کنند.

بیماری‌های عصبی، مثل پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و همچنین سکته مغزی، هم می‌توانند منجر به بی‌اختیاری شوند. موقع بستری شدن در بیمارستان بعد از سکته، ۶۰-۴۰ درصد بیماران دچار بی‌اختیاری می‌شوند. تا زمان ترخیص، ۲۵٪ از آنها و تا یکسال بعد، 15 درصدشان هنوز این مشکل را دارند. (ادامه دارد)

 

منبع

https://www.health.harvard.edu/bladder-and-bowel/types-of-urinary-incontinence