تشخیص سرطان پروستات در افراد می‌تواند هراس‌آفرین باشد؛ اما بدانید هرچه بیشتر در باره این بیماری یاد بگیرید، احساس اضطراب‌تان کمتر خواهد شد. مهمترین وظیفه شما پس از تشخیص این بیماری اینست که تا آنجا که می‌توانید در مورد وضعیت خود اطلاعات کسب کنید تا بتوانید در مورد بهترین روش درمانی با پزشک خود صحبت کنید. از آنجا که مجموعه‌ای از گزینه‌های درمانی وجود دارد، تصمیم‌گیری در این مورد می‌تواند پیچیده باشد. در اینجا به بعضی از سوالات اصلی در این زمینه نگاهی می‌اندازیم:
چقدر وقت دارم تا برای درمان سرطان پروستات تصمیم بگیرم؟
به لطف تشخیص به موقع، بیشتر سرطان‌های پروستات امروزه در مراحل اولیه درمان می‌شوند. پیتر کارول، رئیس بخش اورولوژی دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید: “بیست سال پیش، حدود یک سوم سرطان‌های تازه کشف شده، از نوع پیشرفته بودند یا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته بودند؛ درحالیکه امروزه سرطان‌های پروستات، کمتر از ۲٪ این سرطان‌های پیشرفته را تشکیل می‌دهند.” به عبارت دیگر، اکثریت قریب به اتفاق مردان مبتلا به این سرطان، وقت کافی برای تصمیم‌گیری در مورد درمان خود را دارند. دکتر کارول می‌گوید: “احتمالاً مهمترین چیزی که من به بیماران می‌گویم این است که برای تصمیم‌گیری عجله نکنند، اطلاعات خود را بالا ببرند، وقت بگذارند و هر سوالی دارند، بپرسند.”
سرطان پروستات من چقدر جدی است؟
اگرچه پزشکان در تشخیص زودهنگام سرطان پروستات خیلی خوب هستند، اما برای تمایز بین اشکال ِرشد ِکُند و تهاجمی این بیماری زمان سخت‌تری را پیش ِرو دارند. اکثر مردان بالای ۷۰ سال در پروستات خود سلول‌های سرطانی دارند که هرگز خطر تهدید کننده‌ای به حساب نمی‌آیند. امروزه، پزشکان می‌توانند با ترکیب اطلاعات حاصل از آزمایش‌های PSA، معاینات دیجیتال مقعد، مطالعات تصویربرداری مثل سونوگرافی پروستات و نتایج بیوپسی، ارزیابی آگاهانه‌ای از خطر سرطان پروستات در فرد انجام بدهند. در این ارزیابی، پزشکان همچنین سن، قومیت و سابقه خانوادگی را هم در نظر می‌گیرند.
آیا سن هم در سرطان پروستات مهم است؟
سن یک نکته مهم است. بروز این بیماری در مردان جوانتر، اغلب کمتر از همین بیماری مشابه در مردان مسن، تهاجمی است. به همین دلیل، سن عامل مهمی برای تصمیم‌گیری در مورد بهترین روش درمانی است. مردی در اوایل ۴۰ سالگی که هنوز امیدوار به بچه دار شدن است، ممکن است بیشتر از مردی در ۷۰ سالگی نگران اثرات جانبی احتمالی ناتوانی جنسی در اثر جراحی یا پرتودرمانی باشد. بنابراین لازمست که این افراد منتظر بمانند، سرطان‌شان تحت نظارت قرار بگیرد و فقط در صورت پیشروی بیماری برای درمان آن اقدام شود.
خطرات و مزایای گزینه‌های درمانی سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات به روش‌های مختلفی از جمله جراحی، پرتودرمانی و با مصرف دارو قابل درمان است. حتی در این روش‌ها هم، محققان تکنیک‌های مختلفی دارند، از جمله سه روش مختلف برای انجام عمل جراحی، دو روش برای پرتودرمانی و مصرف چندین داروی سرکوب‌گر سرطان پروستات. رئیس انکولوژی دستگاه ادراری تناسلی در مرکز پزشکی مموریال اسلون کترینگ می‌گوید: “با وجود انتخاب‌های زیاد ِدرمانی، پزشکان می‌توانند این امر را بهتر از هر زمان دیگری انجام بدهند.” اما دامنه درمان هم به این معناست که پزشکان و بیماران باید عوامل زیادی را بسنجند. به همین دلیل بسیار مهم است که با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای همه گزینه‌های پیش ِرو صحبت کنید.
درباره ملاحظات عملی درمان سرطان پروستات چه باید بدانیم؟
خطرات و مزایای روش‌های درمانی، تنها معیارهایی نیستند که باید ارزیابی شوند، چون عوامل عملی هم باید در نظر گرفته شوند. مثلا انتخاب پرتودرمانی را در نظر بگیرید: یک روش آن به نام پرتو درمانی خارجی، نیاز به انجام درمان‌های کوتاه مدت پنج روز در هفته برای یک دوره ۸ تا ۹ هفته‌ای دارد. در عوض، بذرهای رادیواکتیو را می‌توان در یک روش جراحی ساده که کمتر از دو ساعت طول می‌کشد، در بدن بیمار کاشت. در حالیکه بعضی از مردان ترجیح می‌دهند از عمل جراحی خودداری و به پرتودرمانی اقدام کنند، دیگران ترجیح می‌دهند که کاشت بذر رادیواکتیو در طی یک بار مراجعه به کلینیک انجام شود. در هر حال، قبل از تصمیم‌گیری با پزشک خود در مورد نحوه انجام هر روش درمانی صحبت کنید.
اگر انتظار هوشمندانه را انتخاب کنم، برای درمان سرطان پروستات چند وقت یکبار باید ویزیت شوم؟
نظارت فعال که “انتظار هوشمندانه” هم نامیده می‌شود، به معنای مشاهده دقیق برای تشخیص هرگونه تغییر در سرطان است که نشان دهنده پیشرفت آن و نیازمند درمان فعال‌تری باشد. انتظار هوشمندانه معمولاً شامل آزمایش‌های دوره‌ای PSA (هر چند ماه یکبار)، بررسی‌های دوره‌ای به کمک تصویربرداری و تکرار بیوپسی پروستات است.
برای درمان سرطان پروستات باید با پزشک متخصص دیگری هم مشاوره کنم؟
پزشکانی که سرطان پروستات را درمان می‌کنند، اغلب در یک رویکرد درمانی خاص تخصص دارند، که ناگزیر بر توصیه آنها تأثیر می‌گذارد. برای مثال، پزشکی که در انکولوژی پرتوشناسی تخصص دارد، احتمالاً پرتو درمانی را توصیه می‌کند و یک انکولوژیست جراحی، جراحی را توصیه خواهد کرد. برای دریافت دیدگاهی بی‌طرفانه از همه گزینه‌های خود، قبل از تصمیم‌گیری در مورد درمان خود، نظر دوم و حتی سوم پزشکان دیگر را هم در نظر بگیرید. اگر پزشک‌تان شما را از گرفتن نظر دیگر متخصصین منع کرد، پزشک دیگری را برای خود انتخاب کنید.
پس از گفتگوی اولیه با پزشک، سوالاتی وجود دارد که باید از خود بپرسید. از آنجایی که درمان‌های سرطان پروستات می‌تواند بر عملکرد جنسی و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد، مهم است که با همسرتان هم صحبت کنید.
آیا باید با پزشکم احساس راحتی کنم؟
درمان سرطان پروستات می‌تواند پیچیده باشد. حتی پس از اتمام درمان هم، به مراقبت‌های بعدی نیاز خواهید داشت. شما باید مطمئن باشید که پزشک‌تان به شما گوش می‌دهد، درک‌تان می‌کند و تمام اطلاعات مورد نیاز را در اختیارتان قرار می‌دهد. شما هم باید متقابلا به تخصص پزشک خود اطمینان داشته باشید، و اگر نه، پزشک دیگری پیدا کنید.
آیا همه چیزهایی را که به من گفته‌اند می‌فهمم؟
درک درجه و مرحله خاص سرطان پروستات و درک گزینه‌های درمانی پیچیدهء آن آسان نیست، به خصوص در زمانی که تحت استرس هستید. اگر چیزی را که پزشک با شما صحبت کرده است متوجه نمی‌شوید، سوالات بیشتری بپرسید. منابع معتبر را در کتاب‌ها یا در اینترنت جستجو کنید. هرچه بیشتر این بیماری را بشناسید، با تصمیمات درمانی خود احساس راحتی بیشتری خواهید کرد.
تصمیم من چه تاثیری بر عزیزانم خواهد داشت؟
تشخیص سرطان همه افراد خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اعضای نزدیک خانواده هم در مورد کارهایی که باید انجام دهید یا نباید انجام دهید، احساسات ِخودشان را دارند. شما باید احساسات آنها را هم در نظر بگیرید. اما به یاد داشته باشید: مهمترین نکته در نهایت این است که شما چه می‌خواهید. از آنجایی که درمان می‌تواند بر عملکرد جنسی و کیفیت زندگی‌تان تأثیر بگذارد، باید انتخاب‌های خود را با شریک زندگی‌تان در میان بگذارید. یک بحث آزاد و صادقانه قبل از تصمیم‌گیری، به هر دوی شما کمک می‌کند تا با عواقب ناخواسته جراحی یا پرتو درمانی کنار بیایید.
چقدر با مراقبت هوشمندانه سرطان احساس راحتی کنم و منتظر زمان درمان بمانم؟
با تشخیص زودهنگام، انتظار هوشیارانه، برای تعداد زیادی از مردان به یک انتخاب مناسب تبدیل شده است. بعضی از مردان با ایده انتظار و هوشمندی راحت هستند، و بعضی نیستند. متخصصی می‌گوید: «حدود یک سوم مردانی که پس از شروع نظارت هوشمندانه تحت درمان قرار می‌گیرند، این کار را انجام می‌دهند نه به این دلیل که سرطان‌شان تغییر کرده است، بلکه به این دلیل که دوست ندارند با سرطان زندگی کنند.» در بعضی موارد، یادگیری بیشتر در مورد آزمایش‌هایی که برای نظارت هوشمندانه بر سرطان پروستات استفاده می‌شوند، می‌تواند به کاهش ترس کمک کند.
در مورد جراحی بجای پرتودرمانی چه احساسی داشته باشم؟
در بعضی موارد، ممکن است دلایل قوی برای انتخاب جراحی یا پرتو درمانی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر سرطان‌تان به نقاط دیگر سرایت نکرده باشد و از سلامت خوبی هم برخوردار باشید، جراحی انتخاب خوبی است. اما در صورتی که سرطان‌تان پیشرفت کرده باشد یا اینکه عمل جراحی برای سلامتی شما خطرناک باشد، ممکن است پرتو درمانی انتخاب بهتری باشد. اما در بسیاری از موارد هر یک از این روش‌ها ممکن است به همان اندازه موثر عمل کنند. بعد از آن، سنجیدن خطرات و تفکر دقیق در مورد روشی که ترجیح می‌دهید اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. سبک‌سنگین کردن همه گزینه‌ها مهم است، اما در نهایت بهترین انتخاب، انتخابی است که با آن احساس راحتی کنید.
منبع: WebMD
