دیابت وضعیتی است که در آن بدن شما انسولین کافی برای تنظیم سطح قند خون تولید نمی‌کند یا نمی‌تواند به درستی از آن استفاده کند و این قند خون بالا می‌تواند برای هر قسمت از بدن از جمله کلیه‌ها مشکل‌ساز شود. اگر دیابت نوع ۲ دارید، ممکن است ادرارتان خیلی اسیدی باشد و همین مساله خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.
سنگ کلیه زمانی ایجاد می‌شود که غلظت بالایی از مواد خاص در ادرار وجود داشته باشد. بعضی از سنگهای کلیه از اگزالات کلسیم اضافی ِبدن و بعضی دیگر از استروئیت، اسید‌اوریک یا سیستین تشکیل می‌شوند.
سنگ‌ها می‌توانند از سوی کلیه و از طریق دستگاه ادراری حرکت کنند. سنگهای کوچک ممکن است از بدن عبور کرده و با درد کم یا حتی بدون درد از ادرار خارج شوند. ولی سنگهای بزرگ‌تر درد زیادی ایجاد می‌کنند و حتی می‌توانند در دستگاه ادراری شما مستقر شوند. با این اتفاق، جریان ادرار مسدود و عفونت یا خونریزی ایجاد می‌شود.
سایر علائم سنگ کلیه عبارتند از:
درد پشت یا شکم، حالت تهوع و استفراغ
اگر علائم شدید سنگ کلیه دارید، به پزشک مراجعه کنید چون او می‌تواند بر اساس علائم شما به سنگ کلیه مشکوک شود و به منظور تایید تشخیص خود برای‌تان آزمایش ادرار، آزمایش خون و تصویربرداری تجویز کند.
بدن هر کسی می‌تواند سنگ کلیه تشکیل دهد. بر اساس گزارش موسسه ملی کلیه، تقریباً ۹٪ از مردم حداقل یک سنگ کلیه داشته‌اند.
علاوه بر دیابت، سایر عوامل خطر برای سنگ کلیه عبارتند از:
چاقی، رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی، سابقه خانوادگی، بیماری‌ها و شرایط موثر بر کلیه‌ها، بیماری‌ها و شرایط موثر بر میزان کلسیم و اسیدهای خاص بدن، اختلالات دستگاه ادراری و التهاب مزمن روده
بعضی از داروها هم می‌توانند شما را در معرض خطر بیشتری برای ایجاد سنگ کلیه قرار دهند. از جمله:
گاهی اوقات هم هیچ علتی را نمی‌توان تعیین کرد.
سنگهای کوچک کلیه همیشه نیاز به درمان ندارند و احتمالاً به شما توصیه می‌شود که آب اضافی بنوشید تا به دفع آنها کمک شود. ادرار رنگ پریده یا شفاف نشانگر این است که به اندازه کافی آب می‌نوشید و ادرار تیره به این معناست که شما به اندازه کافی آب نمی‌نوشید.
مسکن‌های بدون نسخه ممکن است برای کاهش درد یک سنگ کوچک کافی باشند؛ در غیر این صورت، پزشک می‌تواند داروی قوی‌تری تجویز کند. گاهی، پزشک ممکن است یک مسدودکننده آلفا را برای کمک به دفع سریع‌تر سنگ تجویز کند.
سنگهای بزرگ کلیه ممکن است نیاز به مسکن‌های قوی و مداخله بیشتر داشته باشند چون می‌توانند باعث خونریزی، عفونت مجاری ادراری یا حتی آسیب به کلیه‌ها شوند.
یکی از روش‌های درمانی رایج، سنگ‌شکنی با موج ضربه‌ای است که از امواج ضربه‌ای برای شکستن سنگ استفاده می‌کند.
اگر سنگ در حالب شما باشد، پزشک ممکن است بتواند آن را با یورتروسکوپ بشکند.
اگر سنگهای شما خیلی بزرگ و غیر‌قابل دفع هستند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
اگر سنگ کلیه داشته باشید، خطر ابتلا به سنگهای بیشتر در شما بیشتر است؛ ولی می‌توانید با حفظ یک رژیم غذایی مغذی و مدیریت وزن خود، خطر کلی خود را کاهش دهید.
همچنین مهم است که روزانه مقدار زیادی مایعات مصرف کنید و حدود هشت فنجان آب یا نوشیدنی‌های بدون کالری بنوشید. آب مرکبات هم ممکن است کمک کند.
اگر قبلاً سنگ کلیه داشته‌اید و می‌خواهید از ایجاد سنگهای کلیوی ِبیشتر جلوگیری کنید، در وهله اول دانستن علت ایجاد سنگ به شما کمک می‌کند.
یکی از راه‌های کشف علت، آنالیز سنگ است. وقتی سنگ کلیه در شما تشخیص داده می‌شود، احتمالاً پزشک از شما می‌خواهد که بعد از دفع سنگ، سنگهای درون ادرار خود را به کمک صافی ادرار جمع آوری کنید تا برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه داده شود.
نوع سنگ به پزشک شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد چه تغییراتی باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.
بعضی از سنگهای کلیه از اگزالات کلسیم تشکیل می‌شوند، اما نه به این معنا که شما باید از مصرف کلسیم خودداری کنید. چون کلسیم بسیار کم باعث افزایش سطح اگزالات می‌شود، بهتر است کلسیم روزانه خود را از غذاها دریافت کنید. همچنین برای جذب مناسب کلسیم به مقدار مناسب ویتامین D نیاز دارید.
سدیم اضافی هم می‌تواند کلسیم ادرار شما را افزایش دهد؛ به این معنا که کاهش مصرف نمک می‌تواند کمک کننده باشد.
پروتئین حیوانی بیش از حد می‌تواند اسید اوریک را افزایش دهد و باعث تشکیل سنگ شود. پس با مصرف کمتر گوشت قرمز خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.
سایر غذاها هم ممکن است باعث رشد سنگ کلیه شوند؛ بنابراین مصرف شکلات، چای و نوشابه را محدود کنید.
رژیم غذایی رویکردهای غذایی برای توقف فشار خون (DASH) ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند و همچنین احتمال ابتلا به سنگ کلیه را کاهش بدهد. در این رژیم غذایی، شما بر غذاهای زیر تاکید خواهید کرد:
شما فقط به مقادیر کمی از موارد زیر نیاز دارید:
سدیم، شکر و شیرینی، چربی و گوشت قرمز
کنترل هم بخش مهمی از این رژیم است و اگرچه به آن رژیم غذایی می‌گویند، اما به معنای یک رویکرد مادام‌العمر برای تغذیه صحیح است!
منبع: هلث‌لاین
