کلامیدیا (انگلیسی: Chlamydia) یک عفونت شایع مقاربتی (STI) و عاملش باکتری است. این عفونت در مراحل اولیه علائم ظاهری ندارد. در واقع، تخمین زده می‌شود که ۹۶-۴۰٪ افراد مبتلا به کلامیدیا هیچ علامتی ندارند ولی باز هم می‌توانند بعداً دچار مشکلات سلامتی شوند.
چون کلامیدیای درمان نشده عوارض جدی ایجاد می‌کند مهم است که با انجام منظم غربالگری‌ها و در صورت داشتن هر گونه نگرانی با پزشک متخصص اورولوژی صحبت کنید. علائم کلامیدیا می‌تواند مشابه علائم سایر بیماری‌های مقاربتی باشد.
راه‌های انتقال کلامیدیا
رابطه جنسی بدون کاندوم یا سایر روش‌های بهداشتی و رابطه جنسی دهانی اصلی ترین راه‌های انتقال عفونت کلامیدیا هستند.
برای نفوذ این عفونت لازم نیست که حتما دخول انجام شود چون با لمس دستگاه‌های تناسلی با هم و یا از راه رابطه جنسی مقعدی این عفونت منتقل می‌شود.
نوزادان تازه متولد شده می‌توانند در هنگام تولد کلامیدیا را از مادر خود دریافت کنند. بیشتر آزمایش‌های قبل از تولد شامل آزمایش کلامیدیا می‌شوند، اما بررسی مضاعف توسط متخصص زنان و زایمان در اولین معاینه قبل از زایمان ضرری ندارد.
عفونت کلامیدیا در چشم می‌تواند از طریق تماس دهانی یا تناسلی با چشم رخ دهد، که زیاد شایع نیست.
کلامیدیا می‌تواند حتی در افرادی که قبلاً یک بار مبتلا شده و آن را درمان کرده‌اند، دوباره ایجاد شود!
علائم کلامیدیا
اکثر افراد مبتلا به کلامیدیا یا “عفونت خاموش” هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، می‌تواند علائم متعددی را در سایرین ایجاد کند، از جمله:
- درد
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- ترشح غیر طبیعی از آلت تناسلی یا واژن
بعضی از علائم کلامیدیا هم ممکن است در مردان و زنان کمی متفاوت باشد.
علائم کلامیدیا در مردان
خیلی از مردان متوجه علائم کلامیدیا نمی‌شوند، چون اکثرا اصلاً علائمی ندارند.
بعضی از شایع‌ترین علائم کلامیدیا در مردان عبارتند از:
- احساس سوزش هنگام ادرار
- ترشحات زرد یا سبز از آلت تناسلی
- درد در قسمت پایین شکم
- درد در بیضه‌ها
همچنین امکان ابتلا به عفونت کلامیدیا در مقعد وجود دارد. در این مورد، علائم اصلی اغلب عبارتند از:
- احساس ضعف
- درد
- خونریزی از این ناحیه
داشتن رابطه دهانی با فردی که عفونت دارد، خطر ابتلا به کلامیدیا در گلو را افزایش می‌دهد و علائمش می‌تواند شامل گلودرد، سرفه یا تب باشد. همچنین بیمار ممکن است حامل باکتری در گلو و خودش از آن بی‌خبر باشد.
علائم کلامیدیا در زنان
اگر زنی به STI مبتلا شود، ممکن است چندین هفته طول بکشد تا علائمش ظاهر شود. بعضی از شایع‌ترین علائم کلامیدیا در زنان عبارتند از:
- رابطه جنسی دردناک (دیسپارونی)
- ترشحات واژینال
- احساس سوزش در هنگام ادرار
- درد قسمت پایین شکم
- التهاب دهانه رحم (سرویکسیت)
- خونریزی بین قاعدگی
در بعضی زنان، عفونت می‌تواند به لوله‌های فالوپ برسد و باعث بیماری التهابی لگن (PID) شود که یک وضعیت پزشکی اورژانس است. علائم PID عبارتند از:
- تب
- درد شدید لگن
- حالت تهوع
- خونریزی غیر طبیعی بین قاعدگی
کلامیدیا همچنین می‌تواند رکتوم را آلوده کند و با این حال علائمی نداشته باشد. ولی اگر علائمی رخ دهد، ممکن است شامل درد رکتوم، ترشح و خونریزی باشد.
علاوه بر این، زنان در صورت داشتن رابطه دهانی با فرد مبتلا، ممکن است دچار عفونت گلو شوند. اگرچه ممکن است این ابتلا بدون علائم باشد، اما گاهی سرفه، تب و گلودرد ایجاد می‌کند.
علائم بیماری‌های مقاربتی در مردان و زنان می‌تواند متفاوت باشد، بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا، مهم است که با یک متخصص مشورت شود.
علل و عوامل خطر
کلامیدیا یک بیماری مقاربتی است که توسط نوع خاصی باکتری به نام کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می‌شود. انتقال این بیماری از طریق ترشحات واژینال یا مایع منی است و می‌تواند از طریق تماس تناسلی یا رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی بدون استفاده از روش بازدارنده‌ای مثل کاندوم منتقل شود.
کلامیدیا در زنان بیشتر و نزدیک دو برابر مردان است.
بعضی دیگر از عوامل خطر عفونت عبارتند از:
- استفاده نکردن از روش‌های بازدارنده مثل کاندوم به طور مداوم
- داشتن شریک جنسی که با افراد دیگر هم رابطه جنسی دارد
- داشتن سابقه کلامیدیا یا سایر بیماری‌های مقاربتی
چطور می‌شود خطر ابتلا به کلامیدیا را کاهش داد؟
خودداری از فعالیت جنسی متنوع تنها راه تضمین شده برای جلوگیری از کلامیدیاست.
با این حال، اگر از نظر جنسی فعال هستید، چندین مرحله ساده وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به کلامیدیا و همچنین خیلی از بیماری‌های مقاربتی دیگر انجام دهید:
- از روش‌های بازدارنده استفاده کنید. استفاده از کاندوم، ورقه‌های لاتکس یا سایر روش‌های بازدارنده در هر بار رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی می‌تواند به کاهش چشمگیر خطر عفونت کمک کند.
- تست منظم غربالگری عفونت‌های مقاربتی می‌تواند ضمن کمک به جلوگیری از انتقال کلامیدیا ، در صورت نیاز به درمان، بیمار را مطلع کند. بسته به سطح خطر، پزشک به شما می‌گوید که چند وقت یکبار باید آزمایش بدهید.
- داشتن چندین شریک جنسی می‌تواند خطر ابتلا به کلامیدیا و سایر بیماری‌های مقاربتی را افزایش دهد. اما شما می‌توانید با بحث آشکار به آنها این آگاهی را بدهید که برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی، استفاده از روش‌های بازدارنده چقدر موثر است.
- از به اشتراک گذاشتن ابزار جنسی خودداری کنید. اگر تصمیم دارید آنها را به اشتراک بگذارید، بین هر بار استفاده آنها را کاملا بشویید و برای نگهداری‌شان آنها را با کاندوم بپوشانید.
درمان کلامیدیا
کلامیدیا به راحتی قابل درمان است و چون ماهیت باکتریایی دارد، آنتی بیوتیک‌ها آن را از بین می‌برند.
آزیترومایسین آنتی بیوتیکی است که معمولاً در یک دوز زیاد تجویز می‌شود و داکسی سایکلین را باید دو بار در روز به مدت یک هفته مصرف کرد.
یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است آنتی بیوتیک‌های دیگری هم تجویز کند. مهم نیست که کدام آنتی بیوتیک تجویز شده، اما دستورالعمل‌های دوز باید به دقت دنبال شود تا عفونت به طور کامل از بین برود (حتی با داروهای تک دوز حدود ۲ هفته طول می‌کشد).
در طول دوره درمان، مهم است که رابطه جنسی نداشته باشید. در صورت مواجهه مجدد با کلامیدیا، حتی اگر عفونت قبلی را درمان کرده باشید، هنوز هم امکان انتقال و ابتلا به کلامیدیا وجود دارد.
عفونت کلامیدیا در گلو
بیماری‌های مقاربتی هم می‌توانند در طول رابطه جنسی دهانی منتقل شوند (در صورت تماس با دهان، لب‌ها یا زبان).
ابتلا به کلامیدیا از رابطه جنسی دهانی، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد چون مثل عفونت کلامیدیا واژینال یا مقعدی، علائمش همیشه ظاهر نمی‌شوند.
اگر علائم کلامیدیا در گلو وجود داشته باشد، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
گلو درد، خشکی گلو، تب و سرفه
سایر بیماری‌های مقاربتی هم می‌توانند در گلو ایجاد شوند. هر نوع STI در گلو علائم و نگرانی‌های منحصر به فردی دارد. اگرچه کلامیدیا قابل درمان است، اما همچنان محافظت از آن و جلوگیری از عود آن اهمیت دارد.
درمان‌های خانگی برای کلامیدیا
بعضی از درمان‌های جایگزین ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. مهم است که به یاد داشته باشید کلامیدیای درمان نشده منجر به عوارض طولانی مدت، از جمله مشکلات باروری و التهاب مزمن می‌شود.
درمان‌های خانگی برای کلامیدیا عبارتند از:
- مُهر طلایی یا ریشه پرتقال، گیاهی دارویی است که التهاب علائم را در هنگام عفونت کاهش می‌دهد.
- اکیناسه، برای تقویت سیستم ایمنی و غلبه بر عفونت‌ها، از سرماخوردگی گرفته تا زخم‌های پوستی، استفاده می‌شود و به کاهش علائم کلامیدیا کمک می‌کند.
اگرچه ترکیبات موجود در این گیاهان ممکن است به کاهش التهاب و عفونت کمک کند، اما هیچ مطالعه کیفی وجود ندارد که نشان دهد آنها به طور خاص برای علائم کلامیدیا موثرند.
کلامیدیای درمان نشده
اگر به محض مشکوک شدن به کلامیدیا به یک متخصص مراجعه شود، احتمالاً عفونت بدون هیچ مشکل پایداری برطرف می‌شود.
ولی اگر افراد برای درمان آن خیلی صبر کنند، ممکن است مشکلات پزشکی جدی را تجربه کنند:
· عوارض زنانه کلامیدیای درمان نشده
بعضی از زنان دچار PID می‌شوند که می‌تواند به رحم، دهانه رحم و تخمدان‌ها آسیب برساند. این بیماری دردناک است و اغلب نیاز به درمان بیمارستانی دارد.
اگر کلامیدیا درمان نشود، ناباروری هم ممکن است، چون در نهایت به زخم لوله‌های فالوپ منجر می‌شود.
در دوران بارداری، عفونت می‌تواند در هنگام تولد به نوزاد منتقل و باعث عفونت چشم و ذات‌الریه او شود.
· عوارض مردانه کلامیدیای درمان نشده
اگر کلامیدیا در مردان درمان نشود، عوارضی ایجاد می‌کند:
اپیدیدیمیت: اپیدیدیم یا لوله‌ای که بیضه‌ها را در جای خود نگه می‌دارد، ممکن است ملتهب و دردناک می‌شود.
غده پروستات: عفونی و باعث تب، مقاربت دردناک و ناراحتی در ناحیه کمر می‌شود.
اورتریت کلامیدیا: یا عفونت مجاری ادرار یکی دیگر از عوارض احتمالی کلامیدیای درمان نشده در مردان است.
اینها تنها بعضی از شایع‌ترین عوارض کلامیدیای درمان نشده است که در صورت ابتلا، اهمیت دریافت فوری مراقبت‌های پزشکی را نشان می‌دهد. اکثر افرادی که به سرعت تحت درمان قرار می‌گیرند، هیچ مشکل پزشکی طولانی مدتی ندارند.
کلامیدیا در چشم
عفونت کلامیدیا در ناحیه تناسلی شایع است، اما می‌تواند از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با باکتری در مکان‌های دیگر مثل مقعد، گلو و چشم‌ها هم رخ دهد. به عنوان مثال، اگر چشم خود را با دست‌های آلوده لمس کنید، عفونت ناحیه تناسلی به چشم می‌رسد.
اگر عفونت چشمی کلامیدیا یا ورم ملتحمه کلامیدیا دارید، علائم زیر ممکن است برایتان رخ دهد:
سرخی، ورم، خارش، تحریک و حساسیت، مخاط یا ترشح و حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
در صورت عدم درمان، کلامیدیا در چشم می‌تواند منجر به نابینایی شود. اما به راحتی قابل درمان است و درمان زودهنگام به از بین رفتن عفونت و جلوگیری از بروز عوارض بیشتر کمک می‌کند.
کلامیدیا در چشم ممکن است با عفونت‌های شایع چشم اشتباه گرفته شود.
کلامیدیا و سوزاک
این دو بیماری مقاربتی شایع هستند و هر دو توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شوند که می‌توانند در طول رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی بدون روش بازدارنده منتقل شوند.
بعید است این دو بیماری علائمی ایجاد کنند، اما در صورت بروز، افراد مبتلا به کلامیدیا اولین علائم خود را ظرف چند هفته و افراد مبتلا به سوزاک، مدتها بعد از ابتلا تجربه می‌کنند. در هر حال، هر دو عفونت علائم مشابه زیر را دارند:
- درد یا سوزش موقع ادرار
- ترشح غیر طبیعی از آلت تناسلی، واژن یا مقعد
- تورم در بیضه یا کیسه بیضه
- درد رکتوم
- خونریزی از راست روده
این دو عفونت همچنین در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به PID و مشکلات تولید مثلی شوند.
سوزاک درمان نشده می‌تواند منجر به خارش و درد راست روده، مثلا موقع اجابت مزاج شود. زنان مبتلا به سوزاک درمان نشده هم ممکن است قاعدگی طولانی و سنگین و درد را در حین مقاربت تجربه کنند.
آنتی بیوتیک‌ها بطور موثر کلامیدیا و سوزاک را درمان می‌کنند.
پیشگیری از کلامیدیا
مطمئن ترین راه برای یک فرد فعال جنسی برای جلوگیری از ابتلا به کلامیدیا، استفاده از کاندوم یا سایر روش‌های بازدارنده در طول رابطه جنسی است. همچنین به توصیه‌های زیر عمل کنید:
- با هر شریک جنسی جدید، از یک روش بازدارنده استفاده کنید.
- به دلیل داشتن شرکای جدید، به طور منظم برای بیماری‌های مقاربتی آزمایش شوید.
- تا زمانی که شما و شریک جدیدتان از نظر بیماری‌های مقاربتی غربالگری نشده‌اید، از داشتن رابطه جنسی دهانی خودداری یا در طول رابطه جنسی دهانی از محافظ استفاده کنید.
علائم کلامیدیا در مردان
کلامیدیا یک عفونت مقاربتی (STI) و معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی کلامیدیا تراکوماتیس است که با داشتن رابطه جنسی دهانی، مقعدی یا واژینال محافظت نشده با فردی که کلامیدیا دارد، منتشر می‌شود.
چون کلامیدیا علائم قابل توجه زیادی ندارد بنابراین تشخیصش دشوار است. ولی وقتی علائمی ایجاد می‌کند، معمولاً حداقل تا چند هفته بعد از ابتلا ظاهر نمی‌شود.
در مورد کلامیدیا، بهتر است احتیاط کنید و در صورت وجود احتمال ابتلا به آن، در اسرع وقت آزمایش شوید.
همچنین در صورت مشاهده هر یک از این علائم کلامیدیا باید آزمایش STI انجام دهید.
۱. ترشحات
یکی از شایع‌ترین علائم کلامیدیا در مردان، ترشحات غیر معمول و بدبو از آلت تناسلی است که به آرامی از دهانه سر آن خارج و در اطراف نوکش جمع می‌شود. این ترشحات معمولاً غلیظ و کدر است اما می‌تواند بیشتر قهوه‌ای یا زرد رنگ باشد.
۲. ادرار دردناک
یکی دیگر از علائم شایع احساس درد یا سوزش هنگام ادرار است که ناشی از التهاب دستگاه ادراری و اجزای آن است:
کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجرای ادرار
ادرار همچنین بافت ملتهب شده را هنگام خروج از مجرای ادرار تحریک می‌کند، و درد خفیف و یا حتی درد تقریبا غیرقابل تحملی ایجاد می‌کند.
در صورت ابتلا به اورتریت کلامیدیایی مردانه که یکی از عوارض کلامیدیا است، درد ممکن است شدیدتر احساس شود.
۳. درد بیضه
اگر باکتری‌های ایجاد کننده کلامیدیا به بیضه یا کیسه بیضه راه پیدا کنند، کلامیدیا می‌تواند باعث درد و تورم بیضه‌ها شود. در این منطقه همچنین ممکن است عوارض زیر احساس شود:
بزرگ شدگی، حساسیت، داغی و حس پری یا سنگینی کیسه بیضه، انگار که پر از مایعی باشد
۴. تکرر ادرار
این علامت در زنان شایع‌تر است، اما مردان هم می‌توانند به دو صورت مختلف تجربه‌اش کنند:
- احساس نیاز شدید و فوری به ادرار کردن حتی اگر بیش از حد معمول مایعات ننوشیده باشید.
- بیشتر از حد معمول احساس نیاز به ادرار کردن و هر بار دفع فقط مقدار کمی از آن.
۵. علائم مقعدی
اگر بعد از رابطه جنسی مقعدی محافظت نشده دچار کلامیدیا شوید، ممکن است علائمی مشابه سایر علائم معمول کلامیدیا را در ناحیه مقعد خود احساس کنید، که شامل موارد زیر است:
ترشحات، درد و تورم
همچنین ممکن است متوجه خونریزی خفیف شوید.
۶. علائم چشمی
شما همچنین می‌توانید عفونت کلامیدیا را در چشم خود ایجاد کنید که در صورتی اتفاق می‌افتد که مایع تناسلی فرد مبتلا به چشم شما وارد شود. علائم آن عبارتند از:
- چشم های قرمز و تحریک شده
- دفع ترشحات سفید شیری از چشمان
- احساس چیزی در چشم
- اشک‌ریزی مداوم
- تورم پلک
۷. علائم گلو
اگر با فردی که کلامیدیا دارد رابطه جنسی دهانی محافظت نشده داشته باشید، این عفونت به گلوی شما راه پیدا می‌کند، اگرچه این اتفاق نادر است. علائم کلامیدیای گلو عبارتند از:
- گلو درد
- مشکلات دندانی
- زخم‌های اطراف لب و دهان
- درد دهان
چگونگی تایید ابتلا به کلامیدیا
اگر متوجه هر یک از علائم فوق شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا از نظر کلامیدیا یا سایر بیماری‌های مقاربتی آزمایش شوید، از جمله:
- آزمایش ادرار
- کشت مخاط گلو
- یک آزمایش خون
عوارض عدم درمان کلامیدیا
در صورت عدم درمان، عفونت کلامیدیا می تواند منجر به موارد زیر شود:
- پروستاتیت
- اورتریت کلامیدیای مردانه
- التهاب یا سوزش مجرای ادرار
- التهاب مجرای آلت تناسلی
- درد و تورم مفاصل
- ناباروری
به یاد داشته باشید، کلامیدیا اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند ولی اگر احتمال می‌دهید آن را داشته باشید، آزمایش در اسرع وقت بهترین گزینه برای جلوگیری از آسیب طولانی مدت آن است.
کلام آخر
تشخیص کلامیدیا می‌تواند دشوار باشد چون اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند. اگر آزمایش دادید و متوجه شدید که کلامیدیا دارید، احتمالا فقط به یک دوره آنتی بیوتیک نیاز خواهید داشت ولی باید دوره را طبق دستور کامل مصرف کنید.
همچنین حتما به شرکای جنسی جدید خود اطلاع دهید تا در صورت نیاز آزمایش و درمان شوند.
منبع: هلث‌لاین