پروستات غدهای به اندازه یک گردوست که در نزدیکی مثانه قرار دارد و به تولید مایعات منی کمک میکند. معاینه پروستات به پزشک کمک میکند تا پروستات بزرگ یا ملتهب و یا سرطان پروستات را تشخیص بدهد.
آزمایش پروستات معمولاً شامل معاینه رکتال دیجیتال (DRE) و تعیین سطح آنتیژن اختصاصی پروستات (PSA) است. اگر علائم بزرگ شدن پروستات را داشته باشید، ممکن است پزشک بخواهد معاینه پروستات را انجام بدهد؛ حتی بعضی از پزشکان این کار را به عنوان یک معاینه معمول هم انجام میدهند.
چه افرادی باید آزمایش پروستات انجام دهند؟
همه مردان از سن۵۰ سالگی باید با پزشک خود در مورد غربالگری سرطان پروستات صحبت کنند. انجمن سرطان آمریکا (ACS) به مردان در معرض خطر بیشتر توصیه میکند که این مشورت را در سن ۴۵ سالگی انجام دهند.
اگر یکی از بستگان درجه یک شما قبل از ۶۵ سالگی سرطان پروستات داشته، احتمال خطر ابتلای شما افزایش مییابد؛ و چنانچه بیش از یک نفر از بستگان درجه یکتان قبل از ۶۵ سالگی سرطان پروستات داشته، بهتر است برای غربالگری سرطان پروستات حتی زودتر از ۴۵ سالگی دست بکار شوید.
درمان سرطان پروستان قبل از شیوع این سرطان آسانتر است. با این حال، بعضی از سرطانهای پروستات، بسته به سن فرد و سایر عوامل، رشدشان چنان کند است که به درمان نیاز ندارند.
با این حال شرایط ریسک خود را با پزشکتان در میان بگذارید و از وی بپرسید که آیا به عنوان بخشی از چکاپ سالانه خود باید معاینه پروستات را انجام بدهید یا نه.
معاینه رکتال دیجیتال چیست؟
رایجترین روش برای بررسی سلامت پروستات توسط پزشکان استفاده از روش DRE است که کاملاً سریع و ساده انجام میشود.
برای انجام این آزمایش، در حالت ایستاده از کمر خم میشوید یا در حالی که زانوهای خود را به سمت سینه خود جمع کردهاید، به پهلو میخوابید.
پزشک شما انگشت خود را درحالیکه دستکش به دست دارد، چرب کرده و به آرامی داخل رکتوم قرار میدهد. او با یک دست روی پروستات شما فشار میآورد و با دست دیگر ناحیه لگنتان را معاینه میکند. این معاینه فقط باید چند لحظه طول بکشد.
به خصوص اگر پروستات شما بزرگ یا ملتهب باشد، ممکن است احساس ناراحتی لحظهای و یا تمایل به دفع ادرار پیدا کنید. پس از این معاینه پزشک میتواند به شما بگوید که آیا پروستاتتان اندازه و شکل طبیعی دارد یا نه. به طور کلی، روش DRE هیچ خطری ندارد.
آزمایش پروستات با آنتی ژن اختصاص یا PSA
پزشک ممکن است خون شما را از نظر سطح PSA آزمایش کند تا وضعیت سرطان پروستات را بررسی کند. با وجود نقش PSA که به مایع شدن منی کمک میکند، ورود مقداری از آن به جریان خون طبیعی است. موارد مختلفی میتوانند سطح PSA شما را از حد طبیعی بالاتر ببرند، از جمله:
– پروستات ملتهب یا آلوده
– بزرگ شدن پروستات
– بعضی از انواع سرطان پروستات
* اشکال خاصی از سرطان پروستات میتواند PSA شما را کاهش دهد.
قبل از انجام آزمایش پروستات، از پزشک خود در مورد جوانب مثبت و منفی آن سوال کنید. آزمایش PSA میتواند باعث ایجاد موارد مثبت و منفی کاذبی برای سرطان پروستات و در نتیجه منجر به انجام آزمایش و درمان اضافی شود که ممکن است برای فرد ایجاد اضطراب کند.
چگونه باید برای آزمایش پروستات آماده شد؟
اگر بواسیر، اشک مقعدی (شقاق یا فیشر) یا سایر مشکلات مقعد دارید، باید به پزشک خود بگویید. در حین معاینه، اگر بطور طبیعی نفس بکشید و آرامشتان را حفظ کنید، معاینه خیلی آسانتر انجام میشود.
قبل از انجام آزمایش PSA، در مورد هرگونه دارو و مکملی که مصرف میکنید با پزشک خود صحبت کنید. چون انزال اخیرتان هم میتواند بر میزان PSA تأثیر بگذارد، از پزشک خود بپرسید که آیا باید قبل از آزمایش از انجام فعالیت جنسی خودداری کنید یا نه.