خشکی واژن

لایه‌ی نازکی از رطوبت دیواره‌های واژن را می‌پوشاند. این رطوبت یک محیط قلیایی ایجاد می‌کند که اسپرم می‌تواند در آن زنده بماند و برای تولید مثل جنسی از آن‌جا سفر کند. این ترشحات واژن همچنین دیوارۀ واژن را روان می‌کند و اصطکاک را در هنگام مقاربت کاهش می‌دهد. با افزایش سن زن، تولید هورمون‌های وی دچار تغییراتی می‌شود که می‌تواند باعث نازک شدن دیواره‌های واژن شود. دیواره‌های نازک‌تر به این معناست که سلول های کمتری رطوبت ترشح می‌کنند. این اتفاق می‌تواند منجر به خشکی واژن شود. تغییرات هورمونی شایع‌ترین علت خشکی واژن است، اما تنها علت آن نیست.

عوارض خشکی واژن چیست؟

خشکی واژن می تواند باعث ایجاد ناراحتی در ناحیه‌ی واژن و لگن شود. همچنین می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• سوزش
• از بین رفتن علاقه نسبت به رابطه جنسی
• درد در هنگام مقاربت جنسی
• خونریزی خفیف پس از مقاربت
• درد
• عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) که از بین نمی‌روند یا دوباره عود می‌کنند
• خارش یا سوزش واژن

ممکن است خشکی واژن باعث خجالت یک زن شود. و این امر او را از بحث در مورد علائم خویش با پزشک یا شریک زندگی خود باز دارد. با این حال، این وضعیت یک اتفاق رایج است که بسیاری از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علل خشکی واژن

کاهش سطح استروژن عامل اصلی خشکی واژن است. با افزایش سن زنان، تولید استروژن در آنها کاهش می‌یابد. این امر منجر به پایان قاعدگی در دوره‌ای به نام پیش یائسگی (پرمنوپوز) می‌شود.

با این حال، یائسگی تنها علتی نیست که باعث کاهش تولید استروژن می‌شود. علل دیگر عبارتند از:

• شیر دادن
• سیگار کشیدن
• افسردگی
• استرس بیش از حد
• اختلالات سیستم ایمنی، مانند سندرم شوگرن
• زایمان
• ورزش سخت و شدید
• برخی از درمان‌های سرطان، مانند پرتودرمانی لگن، هورمون درمانی، یا شیمی درمانی
• برداشتن تخمدان‌ها با جراحی

برخی داروها نیز می‌توانند ترشحات بدن را کاهش دهند. دوش واژینال نیز ممکن است باعث خشکی و سوزش شود، همچنین برخی از کرم‌ها و لوسیون‌هایی که روی ناحیه واژن اعمال می شوند، می‌توانند باعث خشکی و سوزش واژن شوند.

چه زمانی باید به دنبال راهکار‌های پزشکی باشید؟

معمولا در خشکی واژن شرایط از نظر پزشکی جدی نیست. اما اگر بیش از چند روز است که احساس ناراحتی می‌کنید یا در حین مقاربت اذیت می‌شوید، از یک پزشک کمک بگیرید. اگر خشکی واژن را درمان نکنید می‌تواند باعث ایجاد زخم یا ترک در بافت‌های واژن شود.

اگر این وضعیت با خونریزی شدید واژن همراه است، فورا به پزشک مراجعه کنید.

در طول معاینه، پزشک ممکن است دیواره‌های واژن را از لحاظ پارگی یا احساس نازک شدن پوست بررسی کند. همچنین ممکن است نمونه‌ای از ترشحات واژن را برای آزمایش وجود باکتری های مضر بگیرد.

علاوه بر این، آزمایش‌های هورمونی می‌توانند تعیین کنند که آیا شما در دوران یائسگی هستید یا دوران پیش از یائسگی.

 

درمان خشکی واژن

بسیاری از روان کننده‌های (لوبریکانت) بدون نسخه وجود دارند که می‌توانند برای کاهش خشکی و ناراحتی در ناحیه واژن استفاده شوند. این روان کننده‌ها و کرم‌های مرطوب کننده همچنین می توانند PH واژن را تغییر داده و احتمال ابتلا به عفونت ادراری را کاهش دهند.

زنان باید روان کننده‌ای را انتخاب کنند که مخصوص استفاده‌ی واژن می‌باشد. روان کننده باید بر پایه‌ی آب باشد. آنها نباید حاوی عطر، عصاره‌های گیاهی یا رنگ‌های مصنوعی باشند. این موارد می‌توانند باعث تحریک واژن شوند.

روان کننده‌هایی مانند وازلین و انواع روغن‌های نفتی می‌توانند به کاندوم‌های لاتکس و دیافراگم‌های مورد استفاده برای جلوگیری از بارداری آسیب بزنند.

در برخی موارد، پزشک برای درمان و کنترل استروژن، داروهایی به شکل قرص، کرم یا حلقه تجویز می‌کند که استروژن را آزاد می‌کنند.

کرم‌ها و حلقه‌ها استروژن را مستقیماً به بافت‌ها آزاد می‌کنند. قرص‌ها بیشتر زمانی که علائم آزار دهندۀ یائسگی مانند گرگرفتگی دارید، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از آنجایی که بسیاری از محصولات می‌توانند پوست ظریف واژن را تحریک کنند، ضروریست که در صورت تداوم وضعیت، برای برسی وگرفتن مشاوره به مطب پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از خشکی واژن

از استفاده کردن محصولات تحریک کننده مانند دوش واژینال خودداری کنید. از کاندوم‌های حاوی nonoyxnol-9 یا N-9 خودداری کنید زیرا آنها دارای یک ماده شیمیایی هستند که می‌توانند باعث خشکی واژن شود. قابل ذکر است که مواردی مانند بالا رفتن سن یا تغییر در اندام‌های تناسلی قابل پیشگیری نیستند.

نکته: خشکی واژن می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی در ناحیه واژن و لگن شود. دلایل مختلفی برای این وضعیت وجود دارد. خشکی واژن معمولا جدی نیست و چندین روش درمانی وجود دارد که می‌تواند به درمان آن کمک کند. همچنین راه‌هایی برای پیشگیری از آن نیز هست.

با این حال، اگر خشکی واژن دارید و هنوز برطرف نشده است، آن را با پزشک خود در میان بگذارید تا در درمان آن به شما کمک کند.

دلایل خشکی واژن

خشکی واژن معمولا موقتی است و جای نگرانی نیست. این یک عارضه جانبی رایج است. تا زمان شناختن علت اصلی، استفاده از مرطوب کنندۀ واژن می‌تواند به تسکین علائم شما کمک کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی 14 مورد از شایع ترین علت‌ها – نکته : چندین مورد از آنها ممکن است در کابینت داروهای شما باشد – و اینکه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید، اینجا را بخوانید.

 

استرس داشتن

تحریک جنسی چیزی فراتر از یک پاسخ فیزیکی است، این یک واکنش ذهنی نیز هست. استرس می‌تواند باعث ایجاد درگیری ذهنی شود، تحریک پذیری جنسی را دشوار کرده و ترشحات واژن را کم کند.

استرس همچنین می‌تواند باعث ایجاد فرآیندهای التهابی مختلف در بدن شود. این موضوع می‌تواند بر جریان خون یا انتقال سیستم عصبی مورد نیاز برای روانکاری واژن تأثیر بگذارد.

انجام اقداماتی برای کاهش استرس سلامت کلی شما را بهبود می‌بخشد، که شامل زندگی جنسی شما نیز می‌شود.

 

سیگار کشیدن

افرادی که سیگار می‌کشند ممکن است خشکی واژن را تجربه کنند. این به این دلیل است که سیگار بر روی جریان خون بافت‌های بدن شما از جمله واژن تأثیر می‌گذارد. این موضوع می‌تواند بر تحریک جنسی، برانگیختگی و روانکاری واژن نیز تأثیرگذار باشد.

 

مصرف کردن مشروبات الکلی

الکل آب بدن شما را کم می‌کند و این بر واژن شما تأثیر می‌گذارد. با کمتر شدن آب بدن، مایعات کمتری در دسترس بدن شما برای روانکاری واژن قرار می‌گیرد.

الکل همچنین یک عامل تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی است. این بدان معناست که پایانه‌های عصبی شما زمانی که الکل مصرف می‌کنید نسبت به زمانی که مصرف نمی‌کنید ‌کمتر حساس است. در نتیجه، ممکن است ارتباط ذهن و بدن به اندازه‌ی معمول در تحریک روانکاری واژن موثر نباشد.

حساسیت داشتن به یکی از محصولات بهداشتی

محصولات بهداشتی بسیار خوشبو اگرچه ممکن است بوی خوبی داشته باشند، اما مناسب واژن شما نیستند. آنها می‌توانند باعث تحریک و حساسیت شوند که به خشکی واژن کمک می‌کنند.

آنها شامل:

• شوینده‌های بسیار معطر یا نرم‌کننده‌های پارچه که برای شستن لباس‌های زیر استفاده می‌شوند.
• لوسیون‌ها یا محصولات بسیار معطر
• دستمال توالت معطر
• صابون برای تمیز کردن واژن

اگر بعد از استفاده از محصول جدید دچار خشکی واژن شدید، مصرف آن را قطع کنید. در غیر این صورت، بهتر است برای اینکه بتوانید محرک را شناسایی کنید استفاده از هر محصول بسیار معطر را متوقف کنید.

 

استفاده از دوش واژینال

دوش واژینال، باکتری‌هایی را که برای تعادل pH واژن ضروری هستند، از بین می‌برد. علاوه بر این، عطرها و سایر مواد موجود در دوش‌های واژینال می‌توانند باعث خشک شدن بافت‌های واژن شوند.

نتیجه‌ این که از استفاده کردن دوش واژینال پرهیز کنید. استفاده از دوش واژینال ضروری نیست و تقریباً همیشه ضرر آن بیشتر از فواید آن است.

 

مصرف کردن آنتی هیستامین

آنتی هیستامین‌ها عملکرد هیستامین‌هایی را که ترکیبات التهابی سیستم ایمنی هستند، مسدود می‌کنند. چندین زیرگروه از گیرنده‌های هیستامین وجود دارد.

آنتی هیستامین ها اثرات پاسخ‌های آلرژیک را مسدود می‌کنند، آنها درعین حال می‌توانند پاسخ های پیام رسان‌های عصبی مسئول تنظیم روانکاری واژن را نیز مسدود کنند.

داشتن اثر خشک کنندۀ آنتی هیستامین برای مخاط اضافی بینی خوب است اما برای روانکاری واژن چندان عالی نیست. هنگامی که مصرف آنتی هیستامین را قطع می‌کنید، خشکی واژن بهبود می‌یابد.

 

مصرف کردن قرص ضد بارداری

به طور کلی، هر چیزی که بر سطح استروژن شما تأثیر بگذارد و آن را کاهش دهد، می‌تواند درجاتی از خشکی واژن را ایجاد کند. قرص ضد بارداری نیز از این قاعده مستثنی نیست. درجه‌ی خشکی واژن اغلب به دوز هورمون بستگی دارد.

به احتمال زیاد این اثرات را با قرص‌های ترکیبی تجربه خواهید کرد. این قرص‌ها با کاهش استروژن به عنوان وسیله‌ای برای جلوگیری از تخمک گذاری، استفاده می‌شوند. اگر خشکی واژن به یک معضل تبدیل شده است، در مورد گزینه‌های غیر هورمونی مانند دستگاه داخل رحمی مسی (IUD) با پزشک خود مشورت کنید.

 

مصرف داروهای ضد افسردگی

برخی از رایج‌ترین داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) و ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، می‌توانند عوارض جانبی جنسی داشته باشند.

این داروها برای تغییر ارتباط بین سلول‌های عصبی و مغز طراحی شده‌اند. در حالی که این داروها می‌توانند برای اعصاب مفید باشند، می‌توانند ارتباط عصبی از واژن به مغز شما را کاهش دهند و در نتیجه باعث کمتر شدن روانکاری در واژن شوند.

اثرات جنسی داروهای ضد افسردگی با دوز آنها مرتبط است. هر چه دوز مصرفی شما بیشتر باشد، احتمال خشکی بیشتر است. اگر نباید مصرف داروهای ضد افسردگی خود را متوقف کنید، می‌توانید با پزشک خود در مورد کاهش مصرف دوز دارو یا مصرف سایر داروهایی که عوارض جانبی جنسی ندارند، صحبت کنید.

مصرف داروهای آسم

برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان آسم آنتی کولینرژیک نامیده می شوند، مانند ایپراتروپیوم بروماید (Atrovent) و تیوتروپیوم بروماید (Spiriva). این داروها عملکرد انتقال دهنده عصبی استیل کولین را مسدود می‌کنند که به نرم کردن راه‌های هوایی کمک می‌کنند. با این حال، همچنین می‌توانند باعث خشکی در بدن، از جمله دهان و واژن شوند.

این داروها برای تنفس سالم شما حیاتی هستند، بنابراین نباید سرخود دوز آنها را کاهش دهید. با پزشک خود در مورد راه‌های درمان یا کاهش عوارض جانبی دارو صحبت کنید.

مصرف داروهای ضد استروژن

داروهای ضد استروژن، مانند تاموکسیفن یا تورمیفن (فارستون)، توانایی استروژن برای کنترل روانکاری واژن را مسدود می‌کنند. استروژن علاوه بر کنترل روانکاری، مسئول حفظ ضخامت و خاصیت ارتجاعی بافت‌های واژن نیز می‌باشد.

در نتیجه، هر گونه کاهش استروژن می‌تواند باعث کاهش روانکاری واژن شود.

زمانی که به تازگی پریود شده‌اید یا پریودتان تمام شده

چرخه قاعدگی شما در ارتباط با تعادل افزایش و کاهش هورمون‌های استروژن شماست. ابتدا، سطح استروژن شما افزایش می‌یابد تا بافت ضخیم در رحم برای حمایت از تخمک بارور شده ایجاد شود.

اگر تخمک بارور نشود، سطح استروژن شما کاهش می‌یابد و پریود شروع می‌شود. از آنجایی که استروژن در این دوره زمانی در سطح پایینی هست، احتمالاً کمی خشکی واژن را تجربه خواهید کرد.

استفاده از تامپون در طول قاعدگی نیز ممکن است تاثیر داشته باشد. تامپون‌ها برای جذب رطوبت طراحی شده‌اند. یکی از عارضه‌های جانبی آنها، این است که می‌توانند بافت واژن را خشک کنند. این عارضه معمولاً بیش از یک روز باقی نمی‌ماند.

استفاده از تامپون‌هایی با جاذبه‌ی کمتر ممکن است کمک کننده باشد.

باردار بودن

جای تعجبی نیست که بارداری بر هورمون‌های شما تأثیر می‌گذارد.یکی از این نمونه‌ها کاهش هورمون استروژن است که می‌تواند باعث خشکی واژن و افزایش تحریک شود.

میل جنسی شما نیز ممکن است در طول بارداری نوسان داشته باشد. این اتفاق می‌تواند بر میزان روانکاری واژن تأثیر بگذارد.

زایمان کردن

پس از زایمان، سطح استروژن شما کاهش می‌یابد. این امر به طور ویژه برای کسانی که شیر می‌دهند صدق می‌کند، و می‌تواند ترشح استروژن را کاهش دهد. در نتیجه، بسیاری از افراد در دوران شیردهی پریود نمی‌شوند. سطح استروژن بدن شما معمولاً پس از زایمان یا با کمتر شدن دفعات شیردهی به حالت عادی باز می‌گردد.

نزدیک شدن به دوران یائسگی

هنگامی که به یائسگی نزدیک می‌شوید یا در معرض یائسگی هستید، سطح استروژن شما شروع به کاهش یافتن می‌کند. از آنجایی که استروژن یک هورمون کلیدی در روانکاری واژن است، خشکی واژن یکی از شایع ترین عوارض جانبی آن است.

افرادی که یائسه هستند یا نزدیک به دوران یائسگی‌اند اگر از روان کننده یا مرطوب کننده برای رابطه جنسی استفاده نکنند، ممکن است در حین رابطه جنسی دچار ناراحتی، خونریزی و حتی پارگی پوست شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

خشکی واژن ممکن است یک عارضه جانبی رایج باشد، اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای تسکین آن انجام دهید. برای دوره‌های کوتاه مدت، استفاده از مرطوب کننده‌ی واژن می‌تواند مفید باشد.

اما اگر خشکی بیش از یک هفته طول کشید، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر موارد زیر را دارید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید:

• خارش شدید واژن
• تورم مداوم واژن
• درد در هنگام رابطه جنسی
• خونریزی بعد از رابطه جنسی

پزشک شما می‌تواند به شما در شناختن علت اصلی کمک کند و اقدامات بعدی را به شما ارائه دهد.

 

درمان خشکی واژن

خشکی واژن یک وضعیت ناراحت کننده و اغلب دردناک است که به طور طبیعی در طول یائسگی و بعد از آن رخ می‌دهد. یائسگی باعث کاهش سطح استروژن می‌شود که این امر منجر به خشکی واژن می‌شود.

به غیر از یائسگی، برخی داروها و اختلالات ایمنی نیز می‌توانند باعث خشکی واژن شوند. پزشک می‌تواند به شما در تعیین درمان مناسب برای این بیماری کمک کند، که این درمان ممکن است به وسیله‌ی قرص‌های استروژن یا روش‌های جایگزین مانند کرم‌های موضعی یا تغییر در رژیم غذایی باشد.

 

 خشکی واژن و یائسگی

خشکی واژن در زنان یائسه و همچنین در زنانی که نزدیک به یائسگی هستند بسیار شایع است. در اینجا برخی از علل رایج ذکر شده‌است:

کاهش استروژن

استروژن هورمونی است که برای سالم نگه داشتن بافت‌های واژن ضروری است. این هورمون به حفظ روانکاری طبیعی واژن، سطح اسیدیته و خاصیت ارتجاعی آن کمک می‌کند. بنابراین، زمانی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، پوشش واژن نازک‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌شود و واژن مخاط کمتری برای روانکاری تولید می‌کند.

سطح استروژن می‌تواند در طول یائسگی و بعد از آن، همچنین در طول زایمان و در دوره‌های شیردهی کاهش یابد. همچنین اگر سیگار می‌کشید، تخمدان‌های خود را برداشته‌اید، تحت درمان بیماری سرطان بوده‌اید یا اختلالات ایمنی خاصی دارید، ممکن است دچار کاهش استروژن شوید.

داروها

برخی از داروها باعث خشکی در سراسر بدن از جمله داخل واژن می‌شوند. داروهای سرماخوردگی و آلرژی و همچنین برخی از داروهای ضد افسردگی می‌توانند این اثر را داشته باشند. داروهای شیمی درمانی، مانند داروهایی که برای مبارزه با سرطان سینه استفاده می‌شوند، نیز می‌توانند باعث خشکی شوند.

علل دیگر

چند دلیل دیگر برای خشکی واژن وجود دارد که خیلی رایج نیستند. به عنوان مثال، اگر از فروشگاه ژل پاک کنندۀ واژن یا دوش واژینال خریداری کرده‌اید‌ و استفاده می‌کنید، تعادل طبیعی مواد شیمیایی درون واژن خود را بهم می‌زنید و این امر می‌تواند باعث التهاب و خشکی واژن شود.

یک بیماری خودایمنی نادر به نام سندرم شوگرن که باعث خشکی چشم و دهان می‌شود نیز می‌تواند باعث خشکی واژن شود.

چه زمانی باید با پزشک خود مشورت کنید؟

در حالی که ممکن است به نظر شرم آور باشد که موضوع خشکی واژن را با پزشک خود مطرح کنید، اما این یک وضعیت پزشکی مهم است و باید زودتر به آن رسیدگی شود. خشکی واژن می‌تواند باعث ناراحتی شما شده و همچنین می‌تواند مانع روابط زناشویی  شما شود زیرا ممکن است رابطه جنسی را بسیار دردناک کند.

چنانچه خشکی واژن باعث بهم ریختن زندگی روتین شما می‌شود، با پزشک خود این موضوع را درمیان بگذارید.

 

هنگام مراجعه به پزشک چه چیزی در انتظار شماست؟

در مطب پزشک، دکتر احتمالاً چندین سؤال در مورد علائم شما می‌پرسد که برخی از آنها ممکن است نامربوط به نظر برسند. فراموش نکنید که پزشک خود را از تمام داروهای تجویزی و بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کنید مطلع کنید. پزشک شما همچنین یک معاینۀ فیزیکی، که شامل معاینۀ لگنی است نیز انجام خواهد داد.

در طول معاینه لگن، پزشک روی شکم شما فشار می‌آورد و در عین حال یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد واژن شما می‌کند. این کار به او کمک می‌کند تا هرگونه تغییر یا ناهنجاری در اندام‌های تناسلی شما را تشخیص دهد.

اگر پزشک نتواند علت خشکی واژن شما را تشخیص دهد، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات اضافی داشته باشید. از جمله انجام دادن تست پاپ اسمیر، در این آزمایش پزشک سلول‌های دهانه رحم را برای آزمایش عفونت و سرطان جمع‌آوری می‌کند. همچنین ممکن است نمونه‌ای از بافت واژن شما را برای آزمایش بردارد.

هنگامی که پزشک علت اصلی خشکی شما را تشخیص دهد، روش‌های درمان آن را به شما ارائه می‌دهد. اگرچه استروژن درمانی یک روش درمان رایج است اما گزینه‌های جایگزین نیز وجود دارد.

درمان‌های جایگزین برای خشکی واژن

هورمون درمانی ممکن است درمان مناسبی برای همه نباشد. برای برخی از زنان هورمون درمانی به دلیل سابقۀ بیماری در گذشته مانند سرطان، مناسب نیست. جایگزین کردن استروژن طبیعی می‌تواند به خشکی واژن کمک کند، اما ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی نیز شود. این عوارض شامل:

• افزایش وزن
• احتباس آب در بدن
• حالت تهوع
• سردرد
• حساسیت سینه
• ایجاد لکۀ پوستی
• افزایش خطر سکته مغزی، لخته شدن خون، و سرطان سینه و تخمدان

چندین جایگزین برای استروژن درمانی وجود دارد که بسیار خوب عمل می‌کنند و اغلب ارزش امتحان کردن را قبل از استفاده از استروژن درمانی دارند. آنها شامل موارد زیر هستند:

• روان کننده‌هایی که بر پایه‌ی آب هستند می‌توانند به افزایش رطوبت واژن کمک کنند. اثربخشی آنها می‌تواند برای ساعت‌ها ادامه داشته باشد، و زمانی که خشکی باعث ناراحتی در حین مقاربت می‌شود، می‌تواند جایگزین خوبی ‌باشد.
• مرطوب کننده هایی که مخصوص رفع خشکی واژن ساخته شده‌اند، تنها با یک بار استفاده علائم را تا سه روز تسکین می‌دهند.
• ترکیبات موجود در سویا و محصولات سویا اثراتی همانند استروژن را دارند. اگر سویا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، ممکن است خشکی واژن شما کمی بهبود یابد.
• کوهوش سیاه یک مکمل گیاهی است که توسط برخی افراد برای تسکین علائم یائسگی توصیه می‌شود اما هیچ مطالعه بالینی قابل توجهی مبنی بر اثربخشی آن وجود ندارد.
• سیب زمینی وحشی یکی دیگر از مواد مکملی است که باعث بهبود خشکی می‌شود، اما شواهد تحقیقاتی در مورد آن وجود ندارد.

قبل از مصرف هر نوع داروی گیاهی با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است با سایر داروها، ویتامین‌ها یا سایر گیاهانی که در حال حاضر مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.

علاوه بر این جایگزین‌ها، بهتر است از پاک‌کننده‌ها یا دوش‌های واژینال نیز خودداری کنید. این محصولات فقط خشکی را بدتر می‌کنند. در حالی که خشکی واژن می‌تواند رابطه جنسی را ناخوشایند کند، داشتن مقاربت منظم در واقع باعث افزایش روانکاری طبیعی می‌شود.

خشکی واژن یک وضعیت آزار دهنده است، اما می‌توان آن را مدیریت و درمان کرد.