بیضه‌ای که قبل از تولد در محل مناسب خود یعنی کیسه بیضه قرار نمی‌گیرد، بیضه نزول نکرده نام دارد که به آن کریپتورکیدیسم هم می‌گویند. بیشتر اوقات، فقط یکی از بیضه‌ها در داخل کیسه بیضه (کیسه‌ای از جنس پوست و آویزان در زیر آلت تناسلی) قرار نمی‌گیرد (و بندرت هر دو بیضه).
بیضه نزول نکرده در نوزادان نارس بیشتر از نوزادان رسیده است. یک بیضه نزول نکرده اغلب در عرض چند ماه بعد از تولد نوزاد خود به خود به سمت پایین حرکت می‌کند. اگر کودک شما یک بیضه نزول نکرده دارد که با گذشت زمان اصلاح نشده، می‌شود با عمل جراحی، بیضه را داخل کیسه بیضه قرار داد.
علائم کریپتورکیدیسم (بیضه نزول نکرده)
ندیدن یا احساس نکردن بیضه در کیسه بیضه علامت اصلی بیضه نزول نکرده است.
بیضه‌ها در پایین شکم نوزاد متولد نشده تشکیل می‌شوند و در چند ماه آخر بارداری، معمولاً از ناحیه معده به سمت پایین حرکت می‌کنند. این اعضا از طریق یک مجرای لوله مانند در کشاله ران به نام کانال اینگوینال حرکت می‌کنند و به داخل کیسه بیضه فرود می‌آیند. در مورد یک بیضه نزول نکرده، این فرآیند متوقف می‌شود یا به تأخیر می‌افتد.
چه زمانی باید به پزشک اورولوژی مراجعه کرد؟
یک بیضه نزول نکرده اغلب در طی معاینه‌ای که مدت کوتاهی بعد از تولد صورت می‌گیرد، مشخص می‌شود. اگر کودک شما بیضه نزول نکرده دارد، بپرسید چند وقت یکبار باید مورد معاینه قرار بگیرد. اگر بیضه تا ۴-۳ ماهگی به داخل کیسه بیضه حرکت نکند، احتمالاً دیگر این وضعیت خود به خود اصلاح نخواهد شد.
درمان یک بیضه نزول نکرده در زمان نوزادی کودک شما ممکن است خطر ابتلا به مشکلات سلامتی را در مراحل بعدی زندگی کاهش دهد، از جمله سرطان بیضه و ناباروری.
پسران بزرگ‌تر هم، از نوزاد تا نوبالغ، که از بدو تولد بیضه‌های نزول کرده دارند، ممکن است بعداً دچار عارضه بشوند که در این صورت می‌تواند یکی از علائم موارد زیر باشد:
- بیضه جمع شونده: که بیضه بین کیسه بیضه و کشاله ران به جلو و عقب حرکت می‌کند و می‌تواند در طول معاینه فیزیکی به راحتی با دست به داخل کیسه بیضه هدایت شود. بیضه جمع شونده به دلیل رفلکس عضلانی در کیسه بیضه ایجاد می‌شود.
- بیضه بالارونده: که به کشاله ران برمی‌گردد و نمی‌شود آن را به راحتی با دست به داخل کیسه بیضه هدایت کرد.
اگر متوجه تغییراتی در اندام تناسلی فرزندتان شدید یا نگرانی‌های دیگری دارید، با پزشک یا سایر اعضای تیم مراقبتی او صحبت کنید.
علل کریپتورکیدیسم یا بیضه نزول نکرده
علت دقیق بیضه نزول نکرده مشخص نیست. عوامل ژنتیک، سلامت مادر نوزاد و عوامل دیگر ممکن است توأما در این بیماری نقش داشته باشند؛ چون می‌توانند در کنار هم هورمون‌ها، تغییرات فیزیکی و فعالیت عصبی را که در نحوه رشد بیضه‌ها نقش دارند، مختل کنند.
عوامل خطرآفرین کریپتورکیدیسم یا بیضه نزول نکرده
مواردی که ممکن است خطر بیضه نزول نکرده در نوزاد را افزایش دهد عبارتند از:
- زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد در هنگام تولد
- سابقه خانوادگی بیضه‌های نزول نکرده
- مشکلات سلامتی در نوزاد، مثل فلج مغزی یا مشکل دیواره شکم
- مادر مبتلا به دیابت قبل یا حین بارداری
- مصرف الکل در دوران بارداری
- کشیدن سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض بعضی آفت کش‌ها در دوران بارداری
عوارض کریپتورکیدیسم یا بیضه نزول نکرده
حرارت بیضه‌ها باید خنک‌تر از دمای معمولی بدن باشد تا بتوانند خوب رشد و کار کنند. کیسه بیضه این مکان خنک‌تر را فراهم می‌کند. عوارض عدم قرارگیری بیضه در جایگاهی که قرار است باشد عبارتند از:
- سرطان بیضه: مردانی که بیضه نزول نکرده دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان بیضه هستند. این بیماری اغلب در سلول‌های بیضه که اسپرم نابالغ می‌سازند شروع می‌شود اما مشخص نیست چرا این سلول‌ها سرطانی می‌شوند.
این خطر در مردانی که بیضه‌های نزول نکرده در ناحیه معده دارند بیشتر از آنهایی است که بیضه‌های نزول نکرده در کشاله ران دارند. همچنین این خطر زمانی که هر دو بیضه نزول نکرده باشند، بیشتر است. جراحی برای اصلاح بیضه نزول نکرده ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را کاهش بدهد اما آن را از بین نبرد.
- مشکلات باروری: احتمال وقوع ناباروری در مردانی که بیضه نزول نکرده دارند بیشتر است. اگر بیضه نزول نکرده برای مدت طولانی بدون درمان بماند، مشکلات باروری ممکن است بدتر شود.
سایر شرایط بهداشتی مرتبط با بیضه نزول نکرده عبارتند از:
- پیچ‌خوردگی بیضه: این چرخش در طنابی رخ می‌دهد که خون را به کیسه بیضه می‌آورد. این یک مشکل دردناک است که خونرسانی به بیضه را قطع می‌کند و بدون درمان سریع، ممکن است بیضه آنقدر آسیب ببیند که نیاز به جراحی داشته باشد.
- آسیب بیضه: اگر بیضه در کشاله ران باشد، ممکن است در اثر فشار استخوان شرمگاهی آسیب ببیند.
- فتق اینگوینال: بخشی از روده می‌تواند از طریق یک نقطه ضعیف در عضلات ناحیه معده به کشاله ران وارد شود که برآمدگی ناشی از آن معمولا دردناک است.
منبع: مایوکلینیک