شب ادراری بزرگسالان چیست؟

به‌ آزاد کردن غیرارادی ادرار در موقع خواب، شب ادراری می‌گویند. خیس شدن در خواب می‌تواند ناشی از مشکلات کنترل مثانه، مثل بی‌اختیاری یا پرکاری مثانه یا مشکلات ساختاری شدیدتری باشد، از جمله: بزرگ شدن پروستات، سرطان پروستات و یا سرطان مثانه. مطالعات نشان می‌دهد که ۱ تا ۲ درصد از بزرگسالان بستر خود را خیس می‌کنند، هرچند محققان فکر می‌کنند به دلیل خجالت‌آور بودن ِاین مشکل، آمار ِدرستی گزارش نمی‌شود.

عوامل شب ادراری بزرگسالان

• علل هورمونی

شب‌ها بدن یک هورمون ضد ادرار تولید می‌کند به نام ADH که مسئول تنظیم آب بدن است و تولید ادرار کلیه‌ها را در زمان خواب کُند می‌کند. در افراد مبتلا به شب ادراری، این هورمون به میزان لازم تولید نمی‌شود و همین اغلب باعث بروز این مشکل می‌شود. این بیماری می‌تواند یکی از علائم دیابت نوع I و II باشد.

• علل نورولوژی

افراد مبتلا به این مشکل هم ممکن است ظرفیت عملکرد مثانه‌شان کمتر باشد، به این معنا که مقدار ادراری که می‌توانند در مثانه خود نگه دارند کمتر از حد متوسط است و قبل از اینکه مثانه‌شان به مغز سیگنالی ارسال کند و پر بودن آن را خبر دهد ادرارشان از دست می‌رود. همراه شدن این مشکل با مشکل بی‌ثباتی مثانه یا مثانه بیش از حد فعال، منجر به شب ‌ادراری می‌شود.

دلایل ساختاری شب ادراری بزرگسالان

این بیماری همچنین می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مربوط به مجاری ادرار، پروستات یا لگن باشد؛ از جمله: عفونت ادرار، سنگ‌های مجاری ادرار (سنگ مثانه یا سنگ کلیه)، بزرگ شدن پروستات، سرطان پروستات و سرطان مثانه.

نقش دارو و رژیم غذایی در شب ادراری بزرگسالان

این بیماری می‌تواند یکی از عوارض جانبی بعضی از داروهای بیخوابی و داروهای مصرفی برای اهداف روانپزشکی مثل تیوریدازین ، کلوزاپین و ریسپریدون باشد. تحریک کننده‌های مثانه مثل الکل و کافئین هم می‌توانند در بی ثباتی مثانه نقش داشته و به عنوان مواد ادرار‌آور، تولید ادرار را افزایش بدهند.

راه‌های درمانی ِشب ادراری بزرگسالان

تا بحال خیلی از درمان‌های پیشگیرانه موثر بوده‌اند. قبل از انجام هرگونه اقدام برای خود‌درمانی، با پزشک خود مشورت کنید.

درمان رفتاری شب ادراری بزرگسالان

• نظارت بر میزان مصرف مایعات:

اولین قدم برای جلوگیری از این مشکل، محدود کردن مصرف مایعات از عصر به بعد است که باعث کاهش میزان ادرار در شب می‌شود. مصرف کافئین و الکل را که ادرار‌آور هستند و احتمال بروز این مشکل را افزایش می‌دهند، کاهش دهید یا کلا از آن اجتناب کنید.

• کنترل حجم مثانه:

با این روش سعی می‌شود ظرفیت مثانه در افرادی که مثانه کوچکتری دارند افزایش یابد. این آموزش شامل نوشیدن مقدار زیادی مایعات در طول روز و پرهیز از دفع ادرار تا حداکثر زمان ممکن، به منظور افزایش ظرفیت عملکرد مثانه است.

• سیستم هشدار برای خیس کردن در خواب:

هشداردهنده‌های تشخیص رطوبت را می‌توان در لباس‌های زیر یا روی خود تخت قرار داد تا به محض خیس کردن رختخواب، با ایجاد لرزش یا پخش صدا شما را بیدار کند. این سیستم به شما امکان می‌دهد جریان ادرار را متوقف کرده و به توالت بروید. بعد از مدتی، بدن‌ شما شرطی می‌شود تا قبل از شدید شدن اشتیاق‌تان به دفع ادرار، بیدار شوید.

• بیدار شدن از خواب:

کوک کردن ساعت برای زمان‌های خاصی از شب به منظور رفتن به توالت، در جلوگیری از بروز این مشکل خیلی مفید است. درصورتی که بدن شما عادت کند هر شب در ساعات مشخصی تخلیه شود، بعد از مدتی دیگر به زنگ ساعت نیازی نخواهید داشت و بطور خودکار بیدار می‌شوید.

مصرف دارو برای درمان شب ادراری بزرگسالان

دارو می‌تواند برای این بیماری یک درمان موثر باشد، اما فقط تا زمانی که مصرف می‌شود. چون دارو فقط با علائم بیماری سروکار دارد ) نه با علل اصلی)، یک درمان قطعی نیست؛ بنابراین توصیه می‌شود که درمان‌های رفتاری را حتما امتحان کنید. رایج‌ترین داروها با تقلید عملکرد ِهورمون  ADH، تولید ادرار در کلیه ها را کُند می‌کنند و موارد شب ادراری را کاهش می‌دهند.

عمل جراحی برای درمان شب ادراری بزرگسالان

فقط باید پس از امتحان گزینه‌های دیگر و شکست آنها، به عمل جراحی اقدام کرد. قبل از انتخاب عمل جراحی، با پزشک متخصص صحبت کنید:

• تحریک عصب ساکرال:

ریشه‌های عصب ساکرال تحریک شده و باعث کاهش فعالیت ِعضلات مثانه و در نتیجه شل شدن آنها می‌شود تا بطور مداوم منقبض نشوند. در صورت داشتن بی‌اختیاری ادرار از نوع متوسط تا شَدید، این نوع جراحی توصیه می‌شود.

• سیتوپلاستی کِلام:

مثانه باز شده و تکه‌ای از روده به آن اضافه می‌شود تا ظرفیت مثانه زیاد و بی‌ثباتی آن کم شود.

• دتروسور میکتومی:

با برداشتن بخشی از عضله خارجی اطراف مثانه، شدت انقباضات آن بیشتر و تعداد‌شان کمتر می‌شود.

https://www.beaumont.org/conditions/enuresis