پروستات غدهای به شکل گردو است که به دور اورترا (لولهای که ادرار از آن خارج میشود) پیچده است. پروستات بخشی از سیستم تولید مثل مردان است. یکی از کارهای اصلی آن این است که به همراه چند اندام دیگر، مادهای به منی اضافه کند. این مایع به حمل بهتر اسپرم کمک میکند.
غده پروستات در ابتدا کوچک است و دو مرحله اصلی رشد را طی میکند تا به اندازه نهایی برسد. در سنین نوجوانی اندازه این غده دو برابر میشود، و سپس بعد از سن 25 سالگی و در تمام طول زندگی فرد به رشد خود ادامه میدهد.
بزرگ شدن بیش از حد پروستات منجر به بیماری معروفی به نام هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) میشود. در نهایت، بزرگ شدن پروستات میتواند باعث تنگی مجرای ادرار شده و جریان ادرار از مثانه به بیرون از بدن را محدود کند. این امر منجر به مشکلاتی از جمله:
تکرر ادرار
مشکل در خالی کردن مثانه
نشت ادرار
عفونتهای دستگاه ادراری
در این جا بعضی مواد طبیعی که میتوانند علائم BPH را بهبود دهند آورده شده است.
درمانهای موجود برای پروستات بزرگ شده
گزینههای درمانی مختلفی برای پروستات بزرگ شده وجود دارد. برای کمک به شل شدن عضلات پروستات و مثانه میتوانید از مسدودکنندههای آلفا مانند ترازوسین (Hytrin) یا تامسولوسین (Flomax) استفاده کنید.
همچنین میتوانید از دوتاسترید (Avodart) یا فیناستراید (Proscar) که دسته دیگری از داروها برای درمان BPH هستند، استفاده کنید. این داروها باعث مسدود شدن و عدم فعالیت هورمونهایی که باعث رشد پروستات هستند، میشوند.
همچنین ممکن است ترکیبی از این دو داروی مختلف برای درمان BPH تجویز شود. همچنین ممکن است پزشک شما، جراحی برای برداشتن بافت اضافی پروستات توصیه کند. یک روش معمول جراحی در BPH برداشتن پروستات از طریق مجاری ادرار (TURP) است.
همچنین داروهای طبیعی زیادی وجود دارد که ممکن است باعث بهبود علائم بزرگی پروستات شوند ولی شواهد در مرود اثرات این داروها، بحث برانگیز است. انجمن اورولوژی آمریکا در حال حاضر هیچگونه درمان گیاهی را در BPH توصیه نمیکند.
اگر میخواهید از روشهای طبیعی و سنتی برای بهبود علائم خود استفاده کنید، ابتدا حتما با پزشک خود مشورت کنید زیرا بعضی درمانهای گیاهی با داروهای تجویزی تداخل دارند. و برخی ممکن است دارویی که مصرف میکنید فاقد مواد موثر باشد.
رمان بزرگی پروستات با ساو پالمتو
Saw palmetto دارویی گیاهی است که از میوه یک نوع درخت خرما حاصل میشود. قرن هاست که در طب سنتی از این دارو برای تسکین علائم ادراری، از جمله علائم ناشی از بزرگ شدن پروستات، استفاده میشود. طبق منبع معتبر National Institutes of Health (NIH)، چند مطالعه در مقیاس کوچک نشان داده است که palmetto برای تسکین علائم BPH موثر است. ولی همان NIH هم گزارش داده است که در مطالعات بزرگتر و معتبرتر، اثر palmetto بیشتر از دارونما نبوده است. تحقیقات همچنان به دنبال خواص ضد التهابی و انسداد هورمونی این دارو و همچنین اثر احتمالی آن در در ترکیب با سایر داروها هستند. استفاده از پالمتو ایمن است، اما میتواند عوارض جانبی خفیفی مانند ناراحتی معده و سردرد شود.
درمان بزرگی پروستات با بتا سیتوسترول
این داروی گیاهی مخلوطی از عصاره گیاهان مختلف دارای ماده شبه کلسترولی به نام سیتوسترول یا فیتواسترول (چربیهای گیاهی) است. چندین منبع معتبر پیشنهاد کردهاند که بتا-سیتوسترول میتواند باعث بهبود علائم ادراری BPH مانند شدت جریان ادرار شود. برخی از دانشمندان همچنین پیشنهاد کردهاند که این مواد چرب (مانند بتا-سیتوسترول، که در ساو پالمتو وجود دارد) هستند که در واقع این کار را انجام میدهند.
هیچ عارضه جانبی شدیدی در استفاده از بتا-سیتوسترول گزارش نشده است. ولی پزشکان هنوز از همه تأثیرات طولانی مدت این درمان طبیعی خبر ندارند.
درمان بزرگی پروستات با پیگوم
پیگوم از پوست درخت آلو آفریقایی تهیه شده و از دوران باستان برای درمان مشکلات ادراری در طب سنتی مخصوصا در اروپا مورد استفاده قرار میگرفته است. از آنجا که مطالعات خوبی در مورد اثر این دارو انجام نشده است، فهمیدن اثر این دارو بر افراد کمی دشوار است.
به گفته مجله اورولوژی کانادا، برخی مطالعات کوچک نشان دادهاند که این مکمل میتواند به تخلیه مثانه و جریان ادرار کمک کند. ولی این نتایج مطالعات متناقض بود. استفاده از پیگم ایمن به نظر میرسد، اما میتواند باعث بعضی عوارض کوچک مانند ناراحتی معده و سردرد در برخی از افراد شود. هیچ مطالعهای در مورد ایمنی طولانی مدت این دارو وجود ندارد.
درمان بزرگی پروستات عصاره گرده چمن لولیوم
عصاره گرده چمن لولیوم از سه نوع گرده گیاهان لولیوم، تیموتی و ذرت ساخته میشود. مروری بر مطالعات گیاهی منتشر شده در BJU که یک رفرنس جهانی و معتبر است، نشان داد که در یک مطالعه، مردانی که از عصاره گرده چمن لولیوم استفاده کسده بودند، در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کرده بودند، نیاز کمتری داشتند که در طول شب برای ادرار کردن بیدار شوند. با این حال، این مطالعه فقط شش ماه روی اذهان اثر داشت. زیرا در این مطالعه، اثر این عصاره نسبت به داروهایی که برای BPH تجویز میشود، مقایسه نشده بود.
درمان بزرگی پروستات گزنه
اگر به طور اتفاقی گیاه گزنه اروپایی را لمس کرده باشید، خواهید دید که موهای روی برگهای آن میتوانند باعث درد شدیدی در شما شوند. اما گزنه ممکن است فوایدی هم داشته باشد که بتوان از آن به عنوان دارو استفاده کرد.
تصور میشود ریشه گزنه برخی از علائم BPH را بهبود بخشد و به طور گسترده در اروپا از آن استفاده میشود. ولی یک بررسی معتبر در سال 2007 نتیجه گیری کرد که مطالعات بیشتری در این مورد مورد نیاز است. در حال حاضر، هیچ مدرک علمی قویای نتوانسته اثر این روش درمانی را نسبت به دارونما توجیه کند.
گاهی اوقات گزنه در ترکیب با سایر درمآنهای طبیعی BPH مانند پیگوم یا ساو پالمتو استفاده میشود. عوارض جانبی گزنه معمولاً خفیف است و میتواند شامل ناراحتی معده و بثورات پوستی باشد.
مواد غذایی موثر در درمان بزرگی پروستات
نقش رژیم غذایی در پیشگیری از BPH و درمان آن همچنان مورد بررسی است.
اخیرا یک مطالعه چهار ساله معتبر در چین اثرات رژیم غذایی را بر روی علائم BPH بررسی کرده است. محققان دریافتند که مردان با رژیمهای غذایی حاوی میوهها و سبزیجات (به ویژه سبزیجات برگدار تیره و گوجه) کمتر دچار BPH شده، علائم BPH کمتری دارند و احتمال بدتر شدن BPH در آنها کمتر است. محققان معتقدند که این اثر فقط بدلیل یک ماده مغذی نیست بلکه به علت ترکیبات موجود در یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی سالم است.
مسیر طبیعی در درمان بزرگی پروستات
لازم است به یاد داشته باشید، «طبیعی» بودن یک مکمل بدین معنی نیست که آن مکمل ایمن، سالم یا موثر باشد. به یاد داشته باشید که FDA نمیتواند داروهای گیاهی را مانند داروهای شیمیایی و بدون نسخه تنظیم و کنترل کند. بدین معنی که شما نمیتوانید کاملاً مطمئن باشید آنچه در برچسب ذکر شده در داخل بطری نیز وجود داشته باشد.
همچنین داروهای گیاهی میتوانند عوارض جانبی ایجاد کرده و با سایر داروهایی که مصرف میکنید تداخل داشته باشند. قبل از استفاده از هرگونه مکمل طبیعی با پزشک خود مشورت کنید.