در بخش اول این مقاله به تعریف بی اختیاری ادرار و همچنین عدم کنترل ادرار در آقایان و خانمها، در بخش دوم به علل بیاختیاری ادرار، و در بخش سومبه برخی راه های درمان این مشکل پرداختیم. در بخش چهارم راه های دیگر درمان را بررسی می کنیم.
سیستمهای بیرونی جمعآوری ادرار در درمان بیاختیاری ادرار
برای مردان مبتلا به عدم کنترل ادرار، سیستمهای بیرونی جمعآوری ادرار هم وجود دارد که کاندوم یا سوند تگزاس نامیده میشود. این کاندومهای خاص که سوراخی در انتهای خود دارند روی آلت تناسلی کشیده و بوسیله چسب یا تسمه در جای خود نگه داشته میشوند. لولهای از این سوراخ به یک کیسه زهکشی وصل و ادرار ناشی از بیاختیاری را در آن جمع میکند. کاندومهای جدید معمولاً سیلیکونیاند و در اندازههای مختلف بهمراه یک راهنمای سایزبندی ارائه میشوند.
اگر مشکلی در مهارت کنترل انگشتانتان دارید، ممکن است استفاده از این دستگاه برایتان سخت باشد و به یک مراقب یا یکی از اعضای خانواده نیاز پیدا کنید. برای مردانی که آلت تناسلی آنها جمع شده و به عقب کشیده شده، استفاده از کیسههای چسبی بهتر است.
برای زنان مبتلا به عدم کنترل ادرار هم یک وسیله جمعآوری خارجی وجود دارد که ادرار را مثل یک قیف از کیسهای و از خلال یک لوله، به دستگاه جمع کنندهای منتقل میکند که باید به خارج از لبه واژن چسبیده باشد. از این ابزار به ندرت استفاده میشود چون این بخش بدن مهر و موم خوبی ایجاد نمیکند و بنابراین نشت ادرار مشاهده میشود.
کیسههای تخلیه ادرار در درمان بیاختیاری ادرار
هر دو دستگاه جمع کننده داخلی و خارجی به کیسههای تخلیه متصل میشوند، یعنی کار هر دو نوع دستگاه، هدایت ِادرار ِتولید شده از مثانه به خارج از بدن و جمعآوری آن در درون کیسه تخلیه است. کیسههای تخلیه در اندازههای مختلف هستند. کیسههای شبانه گنجایش ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی لیتر (۱.۵ تا ۲ لیتر) ادرار را دارند و چون بزرگسایز هستند، نمیتوان استتارشان کرد.
کیف پا یک کیسه تخلیه کوچکتر است که گنجایشی ۵۰۰ تا ۸۰۰ میلی لیتری دارد. چون این کیسهها کوچکاند و می توانند زیر لباس پنهان شوند، امکان آزادی حرکت بیشتری به بیمار میدهند (می توانند به ران یا ساق پا بسته شوند). نوع جدید دیگری از این کیسهها بِلی بَگ (Belly Bag) نام دارد که به شکم بسته میشود. در اصل این کیسههای تخلیه توسط نیروی جاذبه کار میکنند و بنابراین باید در جایی در زیر مثانه آویزان شوند.
موقع انتخاب این کیسهها، اطمینان حاصل کنید که بندش خیلی کوتاه و یا سفت نباشد. همچنین دریچه تخلیه ادرارش هم باید به راحتی باز و بسته شود.
کیسههای تخلیه ادرار را میتوان تمیز و معطر کرد؛ فقط کافیست آن را به مدت ۲۰ دقیقه در محلول سرکه و آب (به نسبت ۲ به ۳)
خیس کنید.
سوندهای متناوب (IC) در درمان بیاختیاری ادرار
نحوه کار با کاتتریزاسیون متناوب به این شکل است که بمنظور تخلیه مثانه، چند بار در روز کاتتر به بدن بیمار وارد و بعد از تخلیه ادرار، باز بیرون کشیده میشود. از آنجا که این روش پاکیزه است (با نام ِدیگر ِکاتتریزاسیون متناوب تمیز یا CIC)، به دستکش و آمادهسازی استریل نیازی نیست.
این نوع سوند را ۳ تا ۵ بار در روز در مجرای ادرار قرار میدهید و بعد از تخلیه آن، سوند را بیرون آورده و دور میاندازید؛ لازم نیست همیشه آن را بپوشید و همین امر احتمال عفونت را کاهش میدهد (این دستگاهها مثل سوند داخلی بالون ندارند).
زنان و مردان مسنتر که به عدم کنترل ادرار دچاراند، میتوانند CIC را انجام دهند (طبق یک برنامه روزانه و همیشگی). برای این منظورمقدار ادرار در مثانه باید ۱۵ اونس یا کمتر باشد و با این حساب کاتتریزاسیون ممکن است چهار تا پنج بار در روز مورد نیاز باشد.
بیشتر سوندهای آی سی مستقیم هستند ولی بعضی از آنها با نام سوندهای کوُدِی (Coudé) نوک منحنی دارند. برای مردان، پیش بردن نوک خمیده این سوند از غده پروستات ممکن است آسانتر باشد. طول این سوند برای زنان ۱۵ سانتیمتر و برای مردان ۳۰ سانتیمتر است.
میتوانید سوند و سایر وسایل از جمله ماده نرمکننده را با هم تهیه کنید. در صورتی که لازمست در محل کارتان از سوند استفاده کنید، این نوع سوندها مفید هستند.