تحقیقات یک گزینه جدید امیدوارکننده را برای مردانی که بعد از عمل جراحی رادیکال پروستاتکتومی، افزایش PSA را تجربه می‌کنند، نشان می‌دهد.
خیلی از مردانی که تحت درمان جراحی سرطان پروستات (پروستاتکتومی رادیکال) قرار می‌گیرند، زندگی خود را بدون عود بیماری سپری می‌کنند. اما ۴۰-۲۰٪ از آنها طی ۱۰ سال بعد از عمل، افزایش سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) را تجربه خواهند کرد. اگر پروستات برداشته شده باشد، PSA باید در خون غیرقابل تشخیص باشد، بنابراین سطوح بالا نشان می‌دهد که سرطان ممکن است بازگشته باشد. پزشکان آن را عود بیوشیمیایی می‌نامند و معمولاً آن را با پرتو دادن به محل پروستات که قبل از بیرون آورده شدن در آنجا قرار داشته، درمان می‌کنند. این نوع درمان که به عنوان پرتودرمانی بستر لگن یا PBRT شناخته می‌شود، اغلب موفق می‌شود PSA را برای سال‌ها به صفر برساند.
در حال حاضر، یک مطالعه بزرگ نشان می‌دهد که PBRT زمانی که با سایر درمان‌ها ترکیب شود حتی موثرتر است. این یافته‌ها برای مردانی که بعد از برداشتن پروستات رادیکال دچار عود بیوشیمیایی می‌شوند، یک تغییر بالقوه اساسی است.
کارآزمایی بالینی فاز ۳ بنام اسپورت که توسط مؤسسه ملی سرطان تأمین می‌شود، در نزدیک به ۳۰۰ مرکز پزشکی در سراسر ایالات متحده، کانادا و اسرائیل انجام شد. در مجموع ۱۷۹۷ مرد در سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۰۸ ثبت‌نام شدند که همگی بعد از جراحی دارای سطوح PSA بین ۲-۱ نانوگرم در میلی‌لیتر بودند.
این مردان به طور شانسی به تعداد تقریبا مساوی به یکی از سه گروه تقسیم شدند. مردان گروه ۱ به تنهایی PBRT دریافت کردند، در حالی که مردان گروه ۲ PBRT را همراه با چهار تا شش ماه درمان محرومیت از آندروژن یا ADT دریافت کردند. (ADT، تستوسترون، هورمون یا آندروژنی را که سوخت تومورهای پروستات در حال رشد است، مسدود می‌کند.) مردان گروه ۳ PBRT، ADT، و همچنین تشعشع به غدد لنفاوی لگن دریافت کردند، جایی که سرطان پروستات معمولاً در ابتدا در آنجا بروز و شروع به گسترش می‌کند. محققین می‌خواستند بدانند کدام یک از این سه استراتژی در جلوگیری از پیشرفت بیماری موثرتر است.
با توجه به نتایج آنها، درمانهای فشرده‌تر منجر به نتایج بهتری شد. کمی بیش از ۷۰٪ از مردان گروه ۱ در مقایسه با ۸۰.۳٪ از مردان در گروه ۲ و ۸۷.۴٪ از مردان در گروه ۳ هنوز بعد از پنج سال درگیر پیشگیری از پیشرفت بیماری بودند و به طور خاص، ۱۴۵ تن از آنها در طول دوره پیگیری و در مقایسه با ۱۰۴ مرد در گروه ۲ و ۸۳ مرد در گروه ۳ افزایش PSA بیشتری داشتند. در مرحله بعد، در این زمینه، که چند مورد متاستاز یا سرطانی را که بعد از شروع گسترش، نسبت به درمان هورمونی مقاوم می‌شود بررسی کردند، روندهای مشابهی مشاهده شد.
درمانهای فشرده‌تر هم عوارض جانبی کوتاه مدت بیشتری به خصوص اسهال داشتند. اما تفاوت عوارض جانبی بین سه گروه بعد از سه ماه از بین رفت.
محققین تاکید کردند که پیگیری طولانی‌تری برای تأیید اینکه آیا افزودن ADT و تشعشعات ناحیه لگنی به PBRT واقعاً بقای بیمار را طولانی‌تر می‌کند یا خیر، مورد نیاز است. علاوه بر این، این مطالعه یک استراتژی درمانی جدیدتر را برای عود بیوشیمیایی، که در آن پزشکان روش‌های تصویربرداری جدید را برای یافتن متاستازهای خیلی کوچک در سراسر بدن بکار می‌برند که مستقیماً با پرتودرمانی کار می‌کند، ارزیابی نکرد.
یکی از اساتید پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد و مرکز پزشکی بت دیکونز، و سردبیر گزارش سالانه انتشارات سلامت هاروارد در مورد بیماری‌های پروستات، می‌گوید برای مردان مهم است که درک کنند که هر مقدار قابل اندازه گیری PSA بعد از عمل پروستاتکتومی رادیکال غیر طبیعی است و نیاز به ارزیابی بیشتر دارد. او می‌گوید: «محدوده طبیعی PSA ۴-۰ نانوگرم در میلی‌لیتر دیگر به مردانی که پروستات خود را با جراحی برداشته‌اند، مربوط نمی‌شود. شواهدی مبنی بر مزایای بیشتر در زمینه افزودن ADT و تشعشعات لگنی در طول این مطالعه قابل توجه است و اینکه آیا این نشان دهنده استاندارد جدیدی از مراقبت در عود بیوشیمیایی است، نیاز به پیگیری بیشتری دارد.»
افزایش سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون پس از برداشتن جزئی پروستات به دلیل بزرگ شدن این غده (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات) می‌تواند نشانه سرطان پروستات باشد. اما سرطان تنها یکی از چندین علت احتمالی افزایش آن است.
بافت پروستات به طور معمول مقادیر کمی از PSA را در خون آزاد می‌کند. وقتی پروستات رشد می‌کند، سطح PSA افزایش می‌یابد و زمانی که کل پروستات برداشته می‌شود، سطح PSA نزدیک به صفر می‌رسد. اکثر روش‌هایی که برای درمان بزرگی پروستات استفاده می‌شوند، تنها بخشی از پروستات را حذف می‌کنند که تا حدی سطح PSA را کاهش می‌دهد.
بعد از هر عمل بزرگ شدن پروستات، تعدادی از عوامل می‌توانند باعث افزایش مجدد سطح PSA شوند، از جمله:
اگر بعد از جراحی پروستات بزرگ شده سطح PSA شما افزایش بیابد، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است توصیه کند:
منابع: مایوکلینیک و دانشگاه هاروارد
