آشنایی با برخی از شایعترین بیماریهای اورولوژیک
اصطلاح “بیماریهای اورولوژیک” طیف گستردهای از شرایطی را شامل میشود که همه مربوط به فیلتر کردن و حمل ادرار به خارج از بدناند و میتواند مردان، زنان و کودکان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. این بیماریها قسمتهای بسیار خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار میدهند. در زنان، دستگاه ادراری را و در مردان، دستگاه ادراری یا اندام های تناسلی را تحت تأثیر قرار میدهند.
اختلالات و بیماریهای اورولوژیک زیادی وجود دارد، از جمله موارد زیر که جزو شایعترین آنهاست:
هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)
هایپرپلازی خوش خیم پروستات یک پروستات بزرگ شده است که در بین مردان مسن خیلی رخ میدهد و ارتباط مستقیمی با سرطان پروستات ندارد.
علائم این بیماری ناشی از فشاری است که یک پروستات بزرگتر میتواند بر مجرای ادرار وارد کند. مجرای ادرار لوله باریکی است که ادرار را از مثانه و خارج از بدن حمل میکند.
مردان مبتلا به BPH ممکن است تمایل مکرر به ادرار کردن پیدا کنند. همچنین ممکن است در هنگام خروج، جریان ادرار ضعیفی داشته باشند و احساس کنند که مثانهشان بعد از تخلیه ادرار خالی نیست. پزشک شما ممکن است فقط این وضعیت را کنترل کند یا داروهایی مانند آلفا بلوکرها را برای درمان تجویز کند. موارد شدید را میشود با جراحی درمان کرد.
بیاختیاری ادرار
بیاختیاری ادرار بمعنای از دست دادن کنترل مثانه است که منجر به نشت ناخواسته ادرار میشود. این وضعیت میتواند ناخوشایند و شرمآور باشد، اما غیر معمول نیست. موارد زیر میتوانند باعث بی اختیاری شوند:
دیابت، بارداری یا زایمان، مثانه بیشفعال، پروستات بزرگشده، عضلات ضعیف مثانه، عضلات اسفنکتر ضعیف (عضلات حمایت کننده مجرای ادرار)، عفونت های دستگاه ادراری، بیماریهایی مثل پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس، آسیب به نخاع و یبوست شدید
در بعضی موارد، تغییرات سبک زندگی مثل کنترل مصرف مایعات میتواند برای رفع این مشکل کافی باشد. اگر این رویکردها ناکارآمد باشند، پزشک ممکن است جراحی را برای اصلاح علت زمینهای پیشنهاد کند.
عفونتهای دستگاه ادراری (UTIs)
عفونتهای ادراری نتیجه باکتریها یا ویروسهای بیماریزا هستند که به دستگاه ادراری حمله کرده و باعث عفونت میشوند. آنها در زنان خیلی شایعترند، اما مردان را هم میتوانند مبتلا کنند. با توجه به آمارهای سازمان بهداشت جهانی، تقریباً ۴۰٪ از زنان و ۱۲٪ از مردان یک نوع عفونت ادراری دارند که بالاخره در مقطعی از زندگیشان علائم قابل توجهی ایجاد میکند. احساس سوزش در هنگام ادرار یکی از علائم آن است و یا میل مکرر به ادرار کردن و احساس خالی نشدن کامل مثانه بعد از ادرار کردن. آنتیبیوتیکها معمولاً میتوانند بیشتر عفونتهای ادراری را ظرف ۷-۵ روز از بین ببرند.
سنگ کلیه و حالب
سنگها زمانی در کلیهها ایجاد میشوند که کریستالهایی در ادرار وجود داشته باشد که با جمع شدن ذرات کوچک در اطرافشان سنگها را تشکیل میدهند. سنگهای حالب سنگهایی هستند که از کلیه به حالب (لولههای حمل ادرار از کلیهها به مثانه) حرکت میکنند.
این سنگها میتوانند جریان ادرار را مسدود کرده و باعث درد قابل توجهی شوند. خیلی از افراد در نهایت بدون کمک پزشکی سنگهای کوچک را دفع میکنند، اما سنگهای بزرگتر ممکن است منجر به انسداد و مشکل ساز شوند.
برای برداشتن سنگهای بزرگ ممکن است در بعضی موارد به اقدامات پزشکی یا جراحی نیاز باشد. سنگ شکنی برون بدنی با موج ضربهای (ESWL) یکی از رایجترین تکنیکهای مورد استفاده است. این روش شامل استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگها به قطعات کوچکتر است تا بتوانند راحتتر از بدن خارج شوند.
سایر شرایط رایج اورولوژی
بعضی دیگر از شرایط رایج اورولوژی عبارتند از:
- سرطان پروستات
- سرطان مثانه
- افتادگی مثانه
- هماچوری (وجود خون در ادرار)
- اختلال نعوظ (ED)
- سیستیت بینابینی (که به آن سندرم مثانه دردناک نیز گفته می شود)
- مثانه بیشفعال
- پروستاتیت (ورم غده پروستات)
نکاتی برای بهبود سلامت کلی اورولوژی
سازمان بهداشت جهانی چندین نکته را برای ارتقای سلامت اورولوژی در بزرگسالان و کودکان ارائه میدهد، از جمله:
دستورالعمل های عمومی
- هیدراته بمانید [در همین زمینه بخوانید: روزانه چه مقدار آب بنوشیم؟]
- برای کمک به پیشگیری از عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) آب زغال اخته بنوشید
- مقدار نمک و کافئین مصرفی خود را محدود کنید
- در محدوده وزنی سالم بمانید
- سبک زندگی بدون سیگار را انتخاب کنید [در همین زمینه بخوانید: ۹ بیماری اورولوژیک که با سیگار کشیدن به آن مبتلا میشوید!]
- با تمرینات کگل عضلات ناحیه لگن را تقویت کنید
- کودکان را به دفع ادرار بلافاصله قبل از خواب تشویق کنید
- مصرف مایعات را در ساعات شب محدود کنید
- برای کمک به جلوگیری از آسیب، “کاپهای خاص ورزشکاران” را برای پسران جوان خریداری کنید
- به دختران جوان آموزش دهید که بعد از رفتن به دستشویی برای پاک کردن ناحیه تناسلی از حرکت جلو به پشت استفاده کنند.
نکاتی برای والدین و سرپرستان خانواده!
مهم است که به یاد داشته باشید که شما بهترین مدافع سلامت اورولوژی خود هستید. چکاپ اورولوژی را در برنامه سالانه خود و اعضای خانواده خود قرار داده و مطمئن شوید که همیشه علائمتان را بدون شرمساری به پزشک خود گزارش میکنید.